Көтере жинаушылар

Көтере жинаушылар – мұқтаж адамдарға қарызға берген өсімді несиені қайтарып алушылар. Қазан төңкерісіне дейін байлар, саудагерлер, кедей шаруаларға несиеге өсімімен қайтару шартымен ақша беріп отырды. Ақшалай берген қарыздың пайыздық өсімі ақшалай, малдікі төл өсімімен төленді. К. ж. өсімді несиені жинаумен қатар, ру басылары мен ауыл старшындарының көмегіне сүйеніп, түрлі алым-салықты да қоса жинап отырды. Олар көтерме несие ақысына борышкердің малын, ол жетпесе – жерін, тіпті өздерін де басыбайлы жұмыс істеуге алды. Өсімқорлық қазақ дәстүрлі қоғамына жат, адамгершілік қағидаларына қайшы құбылыс еді. К. ж. әрекеттері қазақ даласына енген жабайы капитализмнің тұрпаты ретінде халық наразылығын туғызды. Ислам дінінде өсімқорлықпен мал жию харам деп, тыйым салынған. “Дананың ақылы, ердің қайраты, байдың малы – ортақ” деген қазақ халқының жадында К. ж. жағымсыз сипатымен қалды. Қазіргі заманғы жан-жақты ойластырылған заң жүйесіне негізделген азаматтық қоғамдағы экон. қатынастарда К. ж-дың бұрмалаушылықтарына жол берілмейді.