К.Марджанишвили атындағы Тбилиси академиялық театры

К.Марджанишвили атындағы Тбилиси академиялық театры (груз. მარჯანიშვილის თეატრი) — Тбилисиде орналасқан Грузиядағы жетекші драма театрларының бірі.

К.Марджанишвили атындағы Тбилиси академиялық театры
Бұрынғы атаулары 2-мемлекеттік драма театры
Сайты https://marjanishvili.com/en/
К.Марджанишвили атындағы Тбилиси академиялық театры Ортаққорда

Сипаттама

өңдеу

Театр ғимараты Зубалашвилидің ақшасына салынған. 1930 жылы Котэ Маржанишвилидің күшімен оған Кутаиси драма театры көшірілді. Грузин театрының көрнекті режиссері К. Маржанишвилимен бірге оның шәкірттері – Верико Анджапаридзе, Тамара Чавчавадзе, Шалва Гамбашидзе және тағы басқалары – театрдың ұйымдастырушылары болды. 1933 жылы ол Котэ Маржанишвили театры болып өзгертілді.

Театр ғимаратында олардың қалыптасу және даму тарихы туралы мұражай, сондай-ақ театрдың бүкіл өмір сүрген уақытында оған қызмет еткендердің барлығы мұражайда сақталған. Мұражай әртүрлі уақыт кезеңдерінің актерлік құрамымен егжей-тегжейлі танысуға мүмкіндік береді, сонымен қатар онда ежелгі өткен экспонаттар - актерлердің реквизиттері, олардың фотосуреттері, плакаттар және т.б.бар.

Заманауи театр ғимаратының құрылысына сәулетші Газарос Саркисян жауапты болды. Ғимарат XX ғасырдың аяғында тұрғызылған, мекеме қаланың сол жағалау бөлігінде орналасқан.[1][2][3]

Театр тарихы

өңдеу

1913 жылы Марджанишвили мен кәсіпкер Суходольский Мәскеуде «Еркін театр» құрды, бұл мекеменің орыс театрының тарихына енуіне көмектесті. Марджанишвили Оффенбахтың «Әдемі Елена» спектаклін осында қойды.

1922 жылы ол өз еліне оралды және грузин кеңес театрын құру үшін жұмыстана бастады. Шота Руставели театрының сахнасында алдымен бірінен соң бірін қоя отырып, Маржанишвили басқа театр шеберлерінің көзқарастары мен көптеген қайшылықтарға тап болады.

1928 жылы ол мекемені тастап, негізін қалаушы қайтыс болғаннан кейін оның атымен аталған жеке театрын құрды. 1930 жылы мекеме Тбилисиге көшіп, Зубалов атындағы халық театрының ғимаратын керемет интерьермен безендірді. Алдымен Шота Руставели театрының сахнасында қойылымдар қойып, Марджанишвили театр шеберлерінің көзқарастары мен көптеген қарама-қайшылықтарына тап болады. 1928 жылы ол мекемені тастап, жеке театрын құрды. 1930 жылы мекеме Тбилисиге көшті. Революцияға дейінгі грузин және орыс театрларының негізгі демократиялық дәстүрлеріне сүйене отырып, сондай-ақ кеңес театрындағы өз тәжірибесін пайдалана отырып, Марджанишвили қазіргі заманмен үндескен қаһармандық-романтикалық өнерді іздестірді.

Мекеме кеңестік авторлардың замандастарының, Ұлы Отан соғысын бастан өткерген адамдардың, коммунистік қоғам құрушылардың бейнелерін сипаттайтын шығармаларын бекітуге тырысты: Буачидзенің «Қатал қыздар», Готуаның «Жеңілмейтін», «Шыңырауда», Габескирия және т.б. Театр заманауи шетелдік драматургияға қатысты да жемісті жұмыс атқарды, мысалы, өз сахнасында Чапектің «Ана», Пергиалистің «Ленталы қыз», Касонаның «Ағаштар тұрып өледі» спектакльдерін өмірге әкелді.

Кейіннен театрды екі рет 1949–1952 және 1963–1964 жылдары Арчил Чхартишвили басқарды. 1957 жылы билік тізгіні үш жыл Верико Анджапаридзеге өтті. 1958 жылы «Еңбек Қызыл Ту» орденімен марапатталған мекеме 1966 жылы академиялық атанды. Орыс және әлемдік классика шығармалары: Островскийдің «Төменгі тереңдікте», Горькийдің «Төменгі тереңдікте», Бомаршенің «Фигароның үйленуі», Шекспирдің «Ромео мен Джульетта»сы ерекше орын алды.[4][5][6]

Өткен жылдардағы таңдамалы қойылымдар

өңдеу
  • 1928 - «Гоп-ла, біз тіріміз!» Толлер. Режиссері: Коте Марджанишвили;
  • 1928 - «Жүрекке» Дадиани. Режиссері: Коте Марджанишвили;
  • 1929 - «Уриэль Акоста» Гуцков. Режиссер: Коте Марджанишвили;
  • 1929 - «Кваркваре Тутабери» Какабадзе. Режиссер: Коте Марджанишвили;
  • 1938 - «Колхозшының үйлену тойы» Какабадзе;
  • 1941 - «Қатаң қыздар» Буачидз;
  • 1942 - «Партизандар» Мдивани.[7]

Дереккөздер

өңдеу