Леманн күшаласы

Леманн күшаласы немесе Ит күшаласы (лат. Eminium lehmannii) — шаяноттар тұқымдасына жататын Күшала туысының саны қысқарып бара жатқан, сирек кездесетін түр.

Леманн күшаласы
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Дара жарнақтылар Сабы: Alismatales Тұқымдасы: Araceae Кіші тұқымдасы: Aroideae Тайпасы: Areae Тегі: Eminium Түрі: Eminium lehmannii
Екі-есімді атауы
Eminium lehmannii (Bunge) Kuntze
Синонимдері
Typhonium crassifolium Ledeb. Ischarum lehmannii (Bunge) Schott Helicophyllum lehmannii (Bunge) Эдуард Людвигович Регель Helicophyllum crassifolium (Ledeb.) Engl. Eminium ledebourii Schott Biarum lehmannii Bunge

Құмды шөлде, орманды тау етегінде, аласа таулардың тастақты беткейлерінде, Қазақстанның оңтүстігіде, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан және Жамбыл облысында өседі. Бұл сыртқы түрі ерекше көп жылдық, жер шарының троптиктік және субтропиктік аймақтарына тән тұқымдасқа жатады. Біздің еліміздің тұрғындарының көпшілігі бұл тұқымдар өкілдерін, жекелей алғанда аппақ үлкен гүлді оранжереялық, бөлмелік өсімдіктер ретінде біледі. Ыстыққа, құрғақшылық жағдайына жақсы бейімделген.

Жылдың көп мезгілін түйнек күйінде өткізеді. Жер үсті өркені басқа эфемероидтарға ұқсап тек ерте көктемде наурыздың соңы сәуірде өсіп-өнеді. Гүлдеп болып және жемісі піскен соң (мамыр-маусымның басы) толығымен тіршілігін жояды. Тек шар тәрізді түйнегі келесі жылғы ұрпақ беретін өркені қалады. Жапырағы жалпақ қандауырша секілді, биік сабақты. Гүлдеуші сабағы 20-40 см. Гүлдер саны көп, өте ұсақ, дара жынысты, гүлсерігі жоқ, бір түйін аналық гүлдер сабақтың төменгі жағында орналасқан. Сабақ ортасында жеміс бермейтін гүлдері бар. Тозаңдану шыбын арқылы айқас тозаңданады. Гүлшоғырының 3 шағында болатын жағымсыз иіс пен ашық түсті жамылғы оларды еліктіреді.