Летаргия, летаргиялық күй, летаргиялық ұйқы (гр. lethargіa : lethе — естен шығару және argіa — әрекетсіздік) — адам организмінің әлсіреуімен сипатталатын патологиялық күй. Оның клиникалық белгісі мидың, көбінесе, оның бағаналы бөлімінің органикалық зақымдануымен түсіндіріледі. Летаргияға қазіргі кезде истериялық ауытқу ретінде қарайды. Олар әр түрлі дау-жанжалдың әсерінен болуы ықтимал. Летаргия бірнеше сағаттан бірнеше аптаға, айға, жылға созылуы мүмкін.

Летаргиялық ұйқы өңдеу

Летаргиялық ұйқы - патологиялық тұрғыда, бірнеше сағаттан, бірнеше күнге дейін созылатын ұйкыға ұқсас жағдай; барлық өмір нышандарының (қозғалмаушылық, зат алмасудың төмендеуі, сыртқы қоздырғыштарға сыр білдірмеуі немесе әлсіреуі) нашарлауымен сипатталады. Өмір нышаны тек өте мұқият зерттеу кезінде анықталуы мүмкін.[1] Летаргияның өзіне тән ерекшелігі — науқас адамның терең ұйқыға кетуі. Сырттай қарағанда, науқас жай ұйықтап жатқан адам сияқты көрінеді. Бірақ зер салып қарағанда, Летаргиялық ұйқыда жатқан адамның сіңір рефлексі сақталғанын, тері мен шырышты қабықтардың ауырсынуды сезінбеуін, қабағының білінер-білінбес дірілін байқауға болады. Истериялық летаргиялық кезінде бұлшық ет тонусы төмендемейді, көз қарашығының жарыққа реакциясы сақталады, науқас көзін ашқысы келмей енжарлық танытады. Табиғи ұйқыдан және органикалық себептерге байланысты болатын ұйқышылдықтан айырмашылығы Летаргиялық кезінде артериялық қан қысымы төмендемейді, тамыр соғуының нашарлауы байқалмайды, алақандары мен табандары үнемі терлеп тұрады. Летаргияны физиологиялық ұйқының ұстамасы деп қарамау керек. Летаргиялық ұйқы кезінде ұйқы тереңдігі тіпті де өзгермейді. Сіңір рефлексі динамикасын зерттеу барысында, науқастардың Летаргиялық ұйқының белгілі бір кезінде ғана шынымен ұйықтайтындығы анықталған. Бұл күйден олар біртіндеп немесе бірден шыға алады. Летаргия арнайы емді талап етпейді, тек науқастарға бақылау мен күтім қажет.[2]

Дереккөздер өңдеу

  1. Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6
  2. “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9