Ливония соғысы


Ливония соғысы (1558–1583) — Ресейдің Ливония мемлекеттері конфедерациясы территориясын жаулап алып, Балтық теңізіне шығу мақсатында жүргізген соғысы. Орыс үкіметі Балтық теңізі арқылы Еуропа елдерімен тікелей қатынас жасауға тырысты. Үкіметтің бұл саясатын орыс дворяндары мен көпестер қауымы қолдады. Ресей соғысты 1558 жылы қаңтарда бастады. Орыс әскері Нарва мен Дерптті басып алып, Ревельге дейін жетті. Бірақ А.Ф.Адашевтің маңайына топтасқан саяси қайраткерлердің әскерімен 1559 жылы келісім жасалды. Ливония феодалдары осы келісімді пайдаланып, 1559 жылы Польшаның королі Сигизмунд II Августпен келіс сөз жүргізді. Бұл келіс сөз бойынша ордендік жерлер мен Рига архиепископының иелігіндегі жерлер Польша королінің протекторатына көшті. 1560 жылы орыс әскері жаңа жеңіске жетіп, Мариенбург пен Феллинді алды.Эрмес түбінде орден армиясы қиратылды. Орыс әскерінің бұл жеңістеріне елде неміс феодалдарына қарсы өріс алған шаруалар көтерілісінің әсері болды. Ливон ордені тарап кетті. Солтүстік Эстониядағы неміс феодалдары Швецияның қол астына көшті. 1561 жылы 28 қарашадағы Виленск шарты бойынша Ливон орденінің иеліктері Польша-Литва мемлекетінің қармағына берілді.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ Совет энциклопедиясының бас редакциясы, 7 том. - 1975 жыл.