Малайсары би Тілеукеұлы

Малайсары би Тілеукеұлы (1720–1805) Жайық өзені бойында өмір сүрген, қол бастаса батыр, ел басқарса көсем, сөз сөйлесе шешен, ердің құнын екі ауыз сөзбен бітіктірген би болған.[1]

Малайсары би
Малайсары Тілеукеұлы
Туған күні

1720 (1720)

Қайтыс болған күні

1805 (1805)

Ұлты

қазақ

Қызметі

би

Әкесі

Тілеуке

Малайсары би сөздері

өңдеу

Ата тұрып ұл сөйлегеннен без, Ана тұрып қыз сөйлегеннен без.

Жаманнан жақсы туады — адам айтса нанғысыз, Жақсыдан жаман туады — бір елтіріге алғысыз.

Кісі болар баланың кісіменен ісі бар, Кісі болмас баланың кісіменен несі бар.

Ақыл жастан, асыл тастан. Ердің құнын — жастың жайсаңы даулайды.

Атқа мініп қол бастайтын деген бала екенсің, Топқа кіріп сөз бастайын деген бала екенсің.

Үйіңнің сыртынан дүбір кетпесін, Құлағыңнан сыбыр кетпесін.

Обал, сауап, борыш. Осы үш сөзді есіңнен шығармасаң, Айналаңнан ел кетпес, Елің сүйсе, сыртқы дұшпаның ештеңе етпес.

Жақыныңды жаралама — алысты қаралама,

Қадірсіз десең халқымнан сұра, Қазымыр десең қатынымнан сұра, Қыдырма десең көршімнен сұра,

Шиеленген түйінді, Шиыршықталған қиынды шешіп, Елдің ісін тындыратын, Жаудың белін сындыратын, Әділ айтулы кісі бол. Аумин!

Малайсары би толғауы

өңдеу

Жаман болса — жақын жау, Шабан болса — атың жау, Шайпау болса — қатын жау, Кетеген болса — түйең жау,

Тебеген болса — биең жау, Күнде келсе — күйеу жау, Жымысқы болса — жиен жау, Тіл алмаса — ұлың жау...

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақтың ата заңдары: Құжаттар, деректер және зерттеулер — Алматы: Жеті жарғы, 2006. 8-том, 424 бет.