Маринд-Аним (тугери, кая-кая) — Индонезияда тұратын папуас халқы. Қоныстанудың негізгі ауданы - Ириан-Джая провинциясы, Арафур теңізінің жағалауы.[1] Жалпы саны 15 мың адам.[2]

Маринд-Аним
тугери, кая-кая
Бүкіл халықтың саны

15 000

Ең көп таралған аймақтар

 Индонезия

Тілдері

маринд тілі

Діні

католицизм, тотемизм

Тілі

өңдеу

Тілі - маринд тілі. 4 диалектісі бар.[3]

Діні

өңдеу

Дінге сенушілердің діни байланысы: католиктер.[4] Ата-бабалар культі, тотемизм, магия кең тараған.[5]

Кәсібі

өңдеу
 
Маринд-Аним дәстүрлі костюмі

Негізгі кәсібі: тропикалық ауыл шаруашылығы (кокос пальмасы, банан, қант қамысы, аз дәрежеде ямс, таро), саго жинау, копра жинау, шошқа мен ит өсіру, балық аулау, аңшылық (жабайы қабан, қолтырауын, кенгуру, казуарлар) . Дәстүрлі қаруларға найза, тас ұшы бар шоқпар, ағаш қылыш, жабайы шошқаларды ұстауға арналған ротан тұзақ, бамбук пышақ жатады. Қолөнері – тоқу, ағаш ою, тапа жасау.[6]

Тұрмыс салты

өңдеу

Ауылды жасы үлкен, тәжірибелі ер адамдар басқарады. Жасырын ерлер одақтары (майо, сосом, имо, рапа) болды. 20-ғасырдың ортасына дейін бас аулау қолданылды.[7]

Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары

өңдеу

Жағалау аймағындағы елді мекендердің орналасуы түзу сызықты болса, ішкі бөлігінде шоғырланып орналасқан. Елді мекендер бірнеше ұзын тұрғын үйлерден (сава), ерлер үйінен (отив), жүкті және ауру әйелдерге арналған жұпыны үйден, ауылдан алысырақ жерде орналасқан жігіттерге арналған үйлерден (готад) тұрады. Үйлері жер үсті, қаңқалы-бағаналы, төртбұрышты болып келеді. Қабырғалары жарылған бамбук немесе тамырлы саго пальма жапырақтарымен қапталған, шатырлары кокос пальмасы жапырақтарымен жабылған.[8]

Дәстүрлі киімдері

өңдеу

Ерлердің дәстүрлі киімі - фаллокрипт (кокос жаңғағының қабығынан), әйелдер - алжапқыш пен аяқтың арасына өткізіліп, белдікке бекітілген қара түсті тапаның бір бөлігі. Олар кокос талшықтарынан жасалған жалған өрімдер мен зергерлік бұйымдарды тағады.[9]

Сілтеме

өңдеу

Дереккөздер

өңдеу
  1. Маринд-аним сөзінің мағынасы. Тексерілді, 30 қыркүйек 2024.
  2. Қазіргі заман энциклопедиясы. Тексерілді, 30 қыркүйек 2024.
  3. Маринд-Аним. Тексерілді, 30 қыркүйек 2024.
  4. Маринд-Аним. Тексерілді, 30 қыркүйек 2024.
  5. Маринд-Аним діні. Тексерілді, 30 қыркүйек 2024.
  6. Маринд-аним Әлем халықтары/. Тексерілді, 30 қыркүйек 2024.
  7. В.А.Тишков Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Энциклопедия. — Москва: Үлкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 332. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.
  8. Маринд-Аним. Тексерілді, 30 қыркүйек 2024.
  9. Маринд-Аним. Тексерілді, 30 қыркүйек 2024.