Маса (халық)
Маса (бана, банана, масана) — Камерунда (Логоне өзенінің жағасында), сондай-ақ Чад Республикасының іргелес аймақтарында тұратын халық.[1] Музгу (мулви), сигил, мусей, марба, дари және т.б. туысқан халықтармен бірге саны 300 мыңға жуық адамды құрайды.[2]
Маса | |
бана, банана, масана | |
Маса әйелдері 1910 ж. | |
Бүкіл халықтың саны | |
---|---|
300 000 | |
Ең көп таралған аймақтар | |
Тілдері | |
Діні | |
суннизм, дәстүрлі наным-сенімдер |
Тілі
өңдеуТілі - маса тілі, афроазиялық макросемьяның Чад отбасына жатады.[3]
Діні
өңдеуДіні – сунниттік ислам, бір бөлігі жергілікті дәстүрлі наным-сенімдерді сақтайды.[4]
Кәсібі
өңдеуНегізгі дәстүрлі кәсіптері – мал шаруашылығы (ірі және ұсақ мал), қолмен атқарылатын егіншілік (тары, құмай, фонио, жержаңғақ, күнжіт, бақша және мақта), балық аулау және аңшылық. Қолөнерден – керамика, кілемше, қоржын тоқу дамыған.[5]
Өмір салты
өңдеуНегізгі әлеуметтік бірлік – үлкен отбасы қауымдастығы, ауылдағы бір топ қауымды ақсақал басқарады. Неке патрилокальды, көп әйел алу жиі кездеседі.
Елді мекендері шоғырланып орналасқан, тікенді бұталардың қоршауымен қоршалған. Тұрғын үйлер дөңгелек пішінді, қабырғалары сазбен сыланған, сырық пен сабаннан жасалған биік конустық төбесі бар. Тұрғын үйдің жанында үлкен астық қоймалары мен малға арналған үй-жайлар бар. Тұрғын үйлердің ішінде үйде үлкендер ұйықтайтын тақтай төсектер бар, суық мезгілде жылытылады (кептірілген көң отын ретінде қызмет етеді).
Ерлердің дәстүрлі киімі жамбасты жабатын белдік немесе кішкентай «құйрықша» (көршілер кейде масаны «құйрық» деп атайды), әйелдер - белдік.
Тағамдары – тары ботқасы мен ыстық дәмдеуіштер мен өсімдік майы қосылған бұқтырылған тағамдар. Сүтті тек балалар мен жас жігіттер тұтынады.
Музыкалық фольклор дамыған, масалар – шебер бишілер мен әншілер.[6]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Маса https://wiki-linki.ru/Page/661171 Мұрағатталған 28 шілденің 2023 жылы.
- ↑ Маса http://www.moscowmsk.ru/encyclopedia/320056.html
- ↑ Маса https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/309809
- ↑ Большая советская энциклопедия МАСА https://bse.slovaronline.com/18679-MASA
- ↑ Народы и культуры Маса https://travel-journal.ru/ethno/40/997/(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ народы мира / Маса http://www.etnolog.ru/people.php?id=MASA