Маңғыстау баспасөзі

Маңғыстау баспасөзі 2 облыстық, 1 қалалық және 5 аудандық газеттермен көрсетілген

Тарихы

өңдеу

Маңғыстаудың мерзімді баспасөзінің тарихы 20-жылдардың басында Форт-Александровск қаласында шығып тұрған «Радиовестник» қабырға газетінен басталады. Кейінірек, ол уездік партия комитетінің шешімімен «Вестник партии» деп өзгертіліп, қазақ және орыс тілдерінде шықты. Қолмен жазылып, көшіріліп көбейтілетін бұл қабырға газеті 1924 ж. «Лицом к деревне» («Ауылға бетіңді бұр») деген ұран-атаумен шығарылып, қырдағы ауылдарға таратылды. Кейіннен басқа да газеттер шыға бастады.

«Жаңа жұртшылық» – Маңғыстауда баспа тәсілімен басып шығарылған алғашқы газет. 1931 жылдан бастап Форт-Александровск баспаханасында 800 дана таралыммен айына он рет шығып, оған кезінде Ж.Сәрсенбин, Ғ.Нұрымов, Ж.Қызылбаев, т. б. белгілі азаматтар редакторлық етті. Кеңес өкіметінің 30-жылдардың басындағы саясатына орай газеттің атауы 1933 ж. «Колхоз жолы» деп өзгертілсе, 1958 ж. «Ленин жолы» деп аталды. Осы атпен газет 1963 жылға дейін шығып тұрды да, Форт-Шевченко ауданы таратылған кезде жабылып қалды.

«Жаңа өмір» – Маңғыстау ауданының газеті. Алғашқы саны 1941 жылдың желтоқсанында «Сталин жолы» деген атпен екі бет болып шыққан. 1957 жылдан газет «Еңбек туы» аталып төрт бет болып шыға бастады. Қазіргі «Жаңа өмір» атауына 1963 ж. ие болды. Газетті әр кездері М.Жәрдемов, X.Сұлтангелдиев, Ш.Амандықов, М.Неталиев, Т.Смағұлов, А.Әбдіров сияқты белгілі азаматтар басқарған. Қазіргі редакторы Т.Жаңбыршин. Бұл газетте әр жылдары Д.Әріпов, Ш.Батырбаева, З.Исағұлов, Л.Сәдуақасов, С.Шәкіратов, Ө.Оңғарбаев, Қ.Таңатаров, Қ.Аманиязов, Ә.Қонарбаев, Ә.Бердіғүлов, Т.Шәйкөзов, т.б. еңбек етті және бірқатары осы кезге дейін жұмыс жасайды. Белгілі қоғам және мемлекет қайраткері Ә.Кекілбаевтың тырнақалды туындылары осы газетте жарияланған.
«Жаңарған Маңғыстау» – бұрынғы Өзен ауданы газеті. 1970 жылдың қаңтарынан 1973 жылдың мамырына дейін Жаңаөзен қаласында шағын көлемде шықты. Газет кейін облыстық газеттің ұйымдастырылуына негіз болды. Редакторы – белгілі журналист М.Сухамбердиев.
«Жаңаөзен»Жаңаөзен қалалық газеті. 1990 жылдың қаңтарынан бастап шы-ғып келеді. Алғашқы редакторы, белгілі журналист М.Қибасов. Газет алғашында қазақ және орыс тілдерінде шығарылды. Редакторы А.Айдаров. Кейінірек оқырман санының аздығына байланысты орысша аудармасы жабылып қалды.
«Маңғыстау» – қазақ тіліндегі облыстық газет. Бірінші нөмірі 1973 жылдың 13 сәуірінде жарық көріп, ол Маңғышлақ облысы таратылғанға (1988 жылға) дейін «Коммунистік жол» деген атпен шығып тұрды. 1990 жылдың қаңтарында «Коммунистік жол» Шевченко қалалық газеті болып қайта ашылды. Сол жылдың наурыз айында қазіргі атына ие болды. Газеттің алғашқы редакторы республикаға танымал баспасөз қызметкерлерінің бірі Р.Мусин. Одан кейін газетке Ж.Оспанов, К.Мырзағұлов, С.Есімов редакторлық етті.
«Местное время» – орыс тіліндегі облыстық газет. Бірінші нөмірі 1967 жылғы шілдеде «Огни Мангышлака» деген атпен Шевченко қалалық газеті болып шықты. 1973 ж. сәуірде облыс құрылғанда облыстық газетке айналып, 1988 жылға дейін осы мәртебемен шығып түрды. Облыс жабылып қалған жылдары қайтадан қалалық газет болды. 1992 жылдың тамызынан бастап «Местное время» деген қазіргі атауымен шығып келеді. Алғашқы редакторы белгілі журналист Ю.Татаринов. Одан кейінгі редакторлары Г.Г. Коваленко, В.И. Вова.
«Мұнайлы жаңалығы»«Мунайлинская новь» – бұрынғы Мұнайлы ауданы газеті. Қазақ және орыс тілдерінде 1982 жылдан аудан таратылғанға дейін 1988 жылға дейін шығып тұрды. А.Тонкопрядченко, Ө.Оңғарбаев, М.Сухамбердиев, Ж.Бошалақов сияқты өңірге мәлім журналистер редакторлық етті.
«Рауан» – Бейнеу аудандық газеті. Бірінші нөмірі 1985 жылдың шілдесінде «Ленин жолы» деген атпен жарыққа шықты. 1990 жылдан бастап «Рауан» атымен шығады. Алғашқы редакторы ақын – А.Өтегенов.
«Түлеген түбек» – Қарақия аудандық газеті. А.Жамалетдиновтың редакторлығымен 1985 жылдың шілдесінен «Коммунизм таңы» деген атпен шыға бастады. 1991 жылдың наурызынан бастап «Түлеген түбек» болып өзгертілді.

90-жылдардың басында Маңғыстауда ресми баспасөзбен қатар ведомстволық және тәуелсіз газеттер де көптеп шыға бастады. Олардың қатарында «Каскор» акционерлік компаниясының «Вестник», Маңғыстау энергия комбинатының «Энергия», республикалық «Сфинкс» концернінің «Каспийский меридиан», облыстық кәсіподақтары кеңесінің «Маңғыстау кәсіподақтары» – «Профсоюзы Мангистау», журналист З.Бибикова мен іскерлікті және бәсекелестікті дамытуды қолдау қорының «Дело», Қазақстан Жазушылар одағы мен «Наурыз» қорының және «Аққұс» шығармашылық бірлестігінің «Аққұс» газеттерін, «Адай» тәуелсіз газетін атауға болады.[1]<

Дереккөздер

өңдеу
  1. «Маңғыстау» энциклопедиясына, Компьютерлік-баспа орталығы, 2007