Маңғыстау облыстық тарихи-өлкетану мұражайы

**Маңғыстау облыстық тарихи-өлкетану мұражайы**
Маңғыстау облыстық тарихи-өлкетану мұражайы
Құрылған уақыты	1975
Орналасқан жері	Қазақстан, Ақтау

Координаттар: 43°39′ с. е. 51°09′ ш. б. / 43.650° с. е. 51.150° ш. б. ^(G) ^(O) ^(Я)

Маңғыстау облыстық тарихи-өлкетану мұражайы^[1] – мәдени-мұрағаттық мекеме.

Тарихы

Мұражай негізі 1975 жылы қаланды. 1981 жылы 19 ақпанда алғашқы тұрақты экспозиция келушілерге көрсетіле бастады. Мұражайдың экспозицияларын жасақтау үшін өлке көлемінде және бұрынғы ТМД елдері бойынша тәжірибе алмасу, материалдар жинақтау бағытында көптеген жұмыстар ұйымдастырылды. Табиғат бөлімінің экспозициясы облыстың геоморфологиялық және географиялық жағдайларын таныстырумен басталады. Геология залындағы карта, витрина, шағын диорамалар Маңғыстау палеонтологиясы, пайдалы қазбалары және геологиялық сипатымен таныстырады. Мұражайдың Каспий теңізінің флорасы мен фаунасына арналған залы мәліметтерінің молдығымен назар аудартады.

Залдары

Маңғыстаудағы ең алғашқы ізденіс нәтижесінде табылған пайдалы қазбалары, өлкенің өткен күндерінен қалған геологиялық суреттемелер мен палеонтологиялық коллекциялар мұражай қорында сақтаулы.
Археология залынан археолог А. Г. Медоевтің ғылыми-зерттеу жұмыстарына арқау болған өлкеде өмір сүрген алғашқы адамдардың пайдаланған еңбек құралдары (2 млн. жыл бұрын), Үстірттен табылған балбал тастар (б. з. б. 4 – 3 ғасырлар), сонымен қатар ежелгі дәуірдегі адам жерлеу ғұрыптары мен өлке үстінен өткен Ұлы Жібек жолы, сауда орталықтары туралы деректер топтастырылған.
Тарих залында Маңғыстаудың саяси және әлеуметтік-экономикалық жағдайы жайындағы мәліметтер (Мысалы, орыс жасақтарының келуіне байланысты алғашқы салынған бекініс қалалар, сауат ашу мектептері, Иса-Досан бастаған 1870 жылғы Маңғыстау көтерілісі, тағы басқалар тарихи оқиғалар туралы деректер) жинақталған.
Этнографиялық залда өлкені мекендеген халықтардың 20-ғасырдың басына дейінгі өмір-тұрмысы, негізгі кәсіптері мен шаруашылығы, дәстүрлі қолданбалы өнері (қолөнер бұйымдарының озық үлгілері, киіз үй жасауы, күмістен, бағалы металл мен тастардан жасалған ұлттық зергерлік бұйымдар, тағы басқалар ) жайындағы экспонаттар жинақталған.
Жаңа тарих залдары Маңғыстау өлкесінің жаңа кезеңдегі елеулі жаңалықтарын (ауылы шаруашылық мен өнеркәсібінің өркендеуі, оқу-ағарту, ғылым мен мәдениет саласының дамуы, өлкенің әдебиеті пен өнерінің өркендеуі, сәулет өнері туралы мағлұматтар) қамтиды. Ғылыми ізденістер нәтижесінде 1999 жылы Қазақстан мұнайының 100 жылдығына орай «Маңғыстау мұнайының тарихы», 2004 жылдары «Қазақстан тәуелсіздік жылдарында» және осы өлкенің төл перзенті – Қазақстанның халық жазушысы, мемлекеттік және қоғам қайраткері Ә.Кекілбаевтың өмірі мен шығармашылығына арналған залдар ашылды. Мұражай қорында 51 мыңнан астам құжаттар мен жәдігерлер жинақталған. 1992 жылы мұражай экспозициялары толық жасақталып бітті. Жылына 450 – 500-ге жуық экскурсия ұйымдастырылады; мұражай экспонаттарын 25 – 30 мыңдай адам тамашалайды. Маңғыстау облыстық тарихи-өлкетану мұражайының Жаңаөзенде және Шетпе кентінде, Бейнеу ауданында (Бейнеу мұражайы) бөлімшелері жұмыс істейді.

Дереккөздер

↑ Маңғыстау энциклопедиясы, Алматы, 1997;

[1] Маңғыстау энциклопедиясы, Алматы, 1997;

[1]