Мегаполис
Мегаполис, шаһар немесе метрополис — бірнеше миллион тұрғыны бар инфрақұрылымы дамыған ірі қалалар немесе қала агломерациясы. Оларды урбанизацияның жаңа нысандары деп санауға болады. Бұл ел немесе аймақ үшін маңызды экономикалық, саяси және мәдени, сондай-ақ аймақтық немесе халықаралық инфрақұрылым үшін де маңызы зор орталық.
Шығу тегі Өңдеу
Ежелгі грек тілінен ( мкητρόπολις ) «ана қаласы» дегенді білдіреді (бұрын колониялардың орталығы немесе қоныс аударатын орындар деп аталған). Кейінірек олар оны белгілі бір аймақтың (кейде қызмет) орталығы немесе елдегі кез-келген үлкен, маңызды қала деп атай бастады. Кейінірек грек сөзі `` έγέγαπολις (үлкен қала) пайда болды. Қазір миллионнан астам халқы бар қала метрополия деп аталады.
Қызықты ақпарат Өңдеу
Мегаполис мемлекеттегі мемлекетке жиі айналып жатады. Тіпті мемлекеттің тағдырын анықтайды. Қазіргі таңдағы ірі мегаполистер: Мехико-Сити, Нью-Йорк, Үлкен Токио-Йокогама, Үлкен Лондон. Олардың әрқайсысындағы халық саны шамамен 20 млн. адамды құрайды.
Ең үлкен мегаполистер Өңдеу
Еуразия Өңдеу
- Гуанчжоу (халқы 45,600 мың адам)
- Токио (халқы 39,900 мың адам)
- Джакарта (халқы 30 300 мың адам)
- Шанхай (халқы 29,500 мың адам)
- Дели (халқы 28,400 мың адам)
Дәл осы қалалар әлемдегі ең үлкен қалалар.
Африка Өңдеу
- Лагос (халқы 17 200 мың адам)
- Каир (халқы 16,800 мың адам)
- Йоханнесбург (халқы 13,400 мың)
- Киншаса (халқы 10,700 мың адам)
- Луанда (халқы 6,800 мың адам)
Солтүстік Америка Өңдеу
- Мехико (халқы 22 600 мың адам)
- Нью-Йорк ( саны 22,200 мың адам)
- Лос-Анджелес (халқы 17,700 мың адам)
- Чикаго (халқы 9 750 мың адам)
- Вашингтон (халқы 8,500 мың адам)
Оңтүстік Америка Өңдеу
- Сан-Паулу (халқы 22 100 мың адам)
- Буэнос-Айрес (халық саны 16,100 мың адам)
- Рио-де-Жанейро (халқы 12,800 мың адам)
- Лима (халқы 10 300 мың адам)
- Санта-Фе-Богота (тұрғындар саны 9 650 мың адам)
Австралия және Мұхит елдері Өңдеу
Әдебиеттер Өңдеу
- Dirk Bronger: Metropolen, Megastädte, Global Cities. Die Metropolisierung der Erde. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2004.
- Metropolen — Geschichte, Begriffe, Methoden (PDF). Center for Metropolitan Studies, Universidad Técnica de Berlín.
- Census.gov, U.S. Census Bureau, About Metropolitan and Micropolitan Statistics
- MetroForum.com, forum dedicated to discussions on metropolis
- Blog.ar2com.de, a podcast with a worldwide analysis of megacities (focus Latin America)
- E-geopolis.eu. Басты дереккөзінен мұрағатталған 12 қазан 2009.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 14 мамыр 2019.: research group, university of Paris-Diderot, France