Мердок Стюарт, Олбани герцогы
Мердок Стюарт (шотл. Muireadhach Stiubhart; ағыл. Murdoch Stewart) (1362—24 мамыр 1425), 2-ші Олбани герцогы, Файф пен Ментейт графы (1420 ж. бастап) — Яков I ағылшындардың тұтқында болған кездегі Шотландия регенті.
| Мердок Стюарт ағыл. Murdoch Stewart | ||
| ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| 1420-1424 | ||
| Ізашары | Роберт Стюарт | |
| Өмірбаяны | ||
| Дүниеге келуі | 1362 | |
| Қайтыс болуы | 24 мамыр 1425 Стерлинг, Шотландия | |
| Династия | Стюарттар | |
| Әкесі | Роберт Стюарт | |
| Анасы | Маргарет Грехем | |
| Жұбайы | Isabella, Countess of Lennox | |
| Балалары | Роберт, Уолтер, Александр, Джеймс, Изабелла | |
өңдеу  |
||
Өмірбаяны өңдеу
Мердок XV ғасырдың басындағы Шотландияның ең ірі саяси қайраткері - 1-ші Олбани герцогы, Роберт Стюарттың ұлы.
1389 жылы әкесі алғаш рет елдің регенті болып сайлаған кезде, Мердок Солтүстік Шотландияның жоғарғы соты болып тағайындалды. XIV ғасырдың аяғында ағылшын-шотланд шекарасында әскери әрекеттерге белсенді түрде қатысқан, бірақ 1402 жылы Хомильдон-Хилл түбіндегі шайқаста ағылшындардың қолына түсті. Мердокты босату туралы келіссөздер ұзаққа созылып кетті. Англия королі, Генрих IV 1406 жылдан бері Шотландияның билеушісі болған әкесі, Олбани герцогіне тұтқындарды пайдаланып, қысым жасады. Тек ағылшын тағына Генрих V келген соң ғана Мердокты босату туралы келісімге келді: 1416 жылы ол 10 мың фунт стерлинг мөлшеріне тең құн төлеген соң және Нортумберленд графтығының мұрагері, Генри «Хотспур» Персидің ұлын шотланд тұтқынынан босатқан соң бостандыққа шықты. Шотландияға оралғаннан кейін, Мердок тікелей ел билеушісіне, әкесіне бағынышты патшалықтың «лейтенанты» болып тағайындалды.
1420 жылы Олбани герцогы, Роберт Стюарт қайтыс болғаннан кейін, Мердок әкесінің герцогтық атақтарын ғана емес, сонымен қатар Шотландияның билеушісі лауазымы да мұрагерлікпен берілді: король Яков I әлі де ағылшындардың тұтқында қалды. Алайда, Мердок әкесі сияқты бедел мен даңққа ие болған жоқ. Елдің ең ірі магнаттары жаңа Олбани герцогын қолдаудан бірте-бірте бас тартты. Сол жылдары қаржыны дұрыс басқармау мен жемқорлық мемлекеттік қазынаны толығымен бітірді. Мердок патшаны босату туралы келіссөздерді жеделдетуге мәжбүр болды, ал 1423 жылы 4 желтоқсанда Англиямен қорытынды келісім жасалды: Яков I 40 мың фунт стерлинг төленген соң бірақ, тұтқындарынан босатылды. 1424 жылы патша отанына оралды. Олбани герцогы регент лауазымынан айырылып, ел басқармасынан босатылды.
Яков I елдегі ең ірі магнаты мен тақ мұрагері Олбаниге күдікпен қарады. Елді дұрыс басқармай, патшаға қарсы ауыз байласты деп герцогты айыптап, 1425 жылы Яков I Мердок Стюартты тұтқындап, 25 наурызда Стерлинг қамалында балалары және қайын атасымен өлтірілді.
Неке мен балалары өңдеу
Леннокс графы, Дональдтың қызы, Изабелладан Мердок бірнеше бала сүйді: