Микмак (Micmac, Mikmaq) — Канаданың оңтүстік-шығысындағы солтүстік-шығыс Алгонкин тобының үндіс халқы (Жаңа Шотландия, Нью-Брансуик, Квебек, Ханзада Эдуард Аралы, Ньюфаундленд және Лабрадор провинцияларындағы 28 қауымдастық). Шамамен саны 29 мың адам (2005, халық санағы). 1 мыңға жуық адам АҚШ-та (солтүстік Мэн) тұрады. Микмактардың едәуір бөлігі қалаларда (негізінен Бостонда) тұрады.[1]

Micmac, Mikmaq
Микмак
Бүкіл халықтың саны

29 000

Ең көп таралған аймақтар

 Канада

Тілдері

микмак тілі

Діні

католицизм

Тілі өңдеу

Тілі - алгонкиан отбасының микмак тілі. Микмак тілі бұрын микмак иероглифтік жазуымен жазылса, қазір стандартты латын әліпбиінде жазылады.[2]

Діні өңдеу

Сенушілердің діни байланысы: католиктер, протестанттар. Кейбір микмактар ​​христиан дінін қабылдағанымен, дәстүрлі микмак руханияты әлі де қолданылып келеді.[3]

Тарихы өңдеу

Отаршылдыққа дейінгі кезеңде олар Әулие Лоренс шығанағының жағалауы мен аралдарында және Жаңа Шотландия түбегінде өмір сүрді, кейінірек Ньюфаундленд аралына қоныстанды. 19 ғасырдың басында олар Вабанаки конфедерациясында туысқан малеситтермен, пассамакуодилермен және пенобскоттармен бірікті. Олар көрші ирокездермен араздасып, бір уақытта олардың мәдениетінің кейбір элементтерін қабылдады. 16 ғасырдан бастап еуропалықтармен байланысты. 18 ғасырда олар резервацияларға қоныстанды.[4]

Кәсібі өңдеу

XVIII ғасырдан бастап олар ағаш өндіруге, коммерциялық балық аулауға көшті, қолөнермен, картоп өсірумен және жидектер жинаумен айналысады. Микмактар ​​аң терісі саудасына қатысып, еуропалықтар мен одан әрі батыстағы топтар арасында делдал ретінде әрекет етті, өйткені терісі бар жануарлар жоғары сұранысқа байланысты тез азайып кетті. Бұл аң аулау мен жинаудан гөрі аң терісін аулауға және саудалауға бағытталған микмактардың өмір салтын түбегейлі өзгертті. Микмак әлі күнге дейін күлден, қайың қабығынан және балқарағайдан жасалған көптеген дәстүрлі себеттер шығарады. Олар кірпі инелерімен боялған балқарағай мен қайың қораптарымен танымал.
ХХ ғасырда кейбір резервациялардың мамандануы дамыды: омар мен устрицаларды аулау, ағаш өңдеу, туристерге қызмет көрсету және т.б.[5][6]

Тұрмыс салты өңдеу

Микмактар бірнеше тайпа қауымнан конфедерация құрған. Бірнеше патрилиналық топтардан тұратын жазғы ауылдарды сайланған көсем (сагама) және ақсақалдар кеңесі басқарды. Отбасы үлкен, көп әйел алу кең тараған.

Микмак қоныстары шығанақ немесе өзен бойында шашыраңқы орналасқан жеке немесе бірлескен шаруашылықтармен сипатталды.
Микмактар ​​вигвамдарда өмір сүрді. Олар әдетте шыршаның жас өркендерді кесіп тастап, оларды жерге сызылған шеңбер бойымен майыстырды. Жоғарғы жағынан бір-біріне байланып, содан кейін қайың қабығымен жабылды. Микмактың әртүрлі өлшемдегі екі вигвамы болды. Кіші өлшемге 10-15 адам, үлкенірекке 15-20 адам сыйды. Вигвамдар конустық немесе күмбез тәрізді болды.[7]

Дереккөздер өңдеу