Милтон дауылы


Милтон дауылы (ағылш. Hurricane Milton) — АҚШ-тың Флорида штатындағы Хелен дауылынан кейінгі екі аптадан аз уақыт өткен соң құрлыққа жеткен күшті тропиктік циклон[1]. Бұл соңғы 100 жылдағы ең күшті әрі жойқын дауыл[2]. Қарқындылығы 5-санаттағы дауылдан Флорида штатында 5 млн жуық адам эвакуацияланды[3]. 5 қазанда Кариб теңізінің батыс жағалауында пайда болып, Кампече шығанағында үлкейді.

Милтон дауылы
«Милтон» дауылы Кампече шығанағында (7 қазан 2024 ж.)
«Милтон» дауылы Кампече шығанағында (7 қазан 2024 ж.)
Ақпарат
 5-санаттағы дауыл (SSHS)
Қалыптасуы 5 қазан 2024 ж.
Басылуы 10 қазан 2024 ж.
Максималды жел күші 180 миль/сағ (285 км/сағ)
(1 минут /тұрақты)
Ең төменгі қысым 897 мбар (гПа)
672.8 сын. бағ.мм.
Қаза тапқандар саны 16
Залал құны белгісіз
Аймақ Мексика, Куба, Флорида
Саффир-Симпсон шәкілі бойынша дауыл бағыты мен күші.Саффир-Симпсон шәкілі бойынша дауыл бағыты мен күші.
Милтон дауылы Ортаққорда

Флоридада төтенше жағдай жарияланды. Дауыл Флорида бөлек Куба мен Мексикаға да жақындауда.

Метеорологиялық сипаттама

өңдеу

26 қыркүйекте Дауылдар Ұлттық орталығы Кариб теңізінің батыс бөлігінде дамудың ықтимал аймағын алғаш рет белгіледі[4]. Біртіндеп дамыған сайын, Кариб бассейнінің батыс бөлігінде төмен қысымды кең аймақ пайда болып, ұйымдаспаған жауын-шашын мен найзағайлар тудырды, екі күннен кейін ол ашық ойпаңға тарады[5]. Төмен қысым аймағы Тынық мұхитының шығыс бөлігіндегі Он бірінші тропиктік депрессияның қалдықтарымен және тұрақты фронтпен өзара әрекеттесіп[6], Кампече шығанағында бірікті. 4 қазанға дейін[7] оның дамуының алғашқы белгілері байқалып, келесі күні жауын-шашын мен найзағайлар одан әрі ұйымдасуына байланысты Дауылдар Ұлттық орталығы Он төртінші тропиктік депрессияның қалыптасқанын жариялады[8]. Кейіннен депрессия үш сағатқа жетпей тропиктік «Милтон» дауылына айналды, себебі жерсеріктік жел деректері дауылдың дауыл желін тудырғанын көрсетті[9].

Дамудың одан әрі жалғасуы нәтижесінде келесі күні түстен кейін дауылдар бақылаушылары дауылдың тез күшейгенін байқап, бұл Дауылдар Ұлттық орталығын оны дауыл деп жіктеуге мәжбүр етті[10]. Мұндай жылдам даму жалғасып, 7 қазанда Милтонның кішкентай әрі біркелкі емес көзі пайда болған сәтте оны 2-ші санаттағы дауылға көтерді[11]. Дауылдар бақылаушылары жинаған деректер бойынша, дауыл 3-ші санатқа дейін тез күшейгенін көрсетті[12]. Жылдам күшеюі әрі қарай да жалғасып, дауылдар бақылаушыларының ұшу кезінде деректері бойынша Милтонның 150 миль/сағ (241 км/сағ) тұрақты желмен және 940 миллибар минималды орталық қысымымен 4-ші санаттағы жоғары деңгейдегі дауылға айналғанын анықтады[13].

15:00 UTC қарай Милтонның тұрақты жел жылдамдығы 155 миль/сағ (250 км/сағ) болды, бұл деректерге сүйене отырып, дауыл 24 сағат ішінде 80 түйінге өсті, ал минималды орталық қысым 933 миллибарды құрады[14]. Бір сағаттан кейін Милтон 160 миль/сағ (260 км/сағ) жел жылдамдығымен және 925 миллибар минималды орталық қысымымен 5-ші санаттағы дауылға көтерілді[15][16].

Дереккөздер

өңдеу
  1. https://www.azattyq.org/amp/33153239.html
  2. https://kz.kursiv.media/kk/2024-10-10/tkbv-milton-dauyly/amp/
  3. https://www.bbc.com/russian/articles/cdx9gx1z623o.amp
  4. Zelinsky, David; Bookbinder, Paula (26 September 2024). Seven-Day Graphical Tropical Outlook (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved 5 October 2024.
  5. Blake, Eric; Mahoney, Aiden (29 September 2024). Seven-Day Graphical Tropical Outlook (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved 5 October 2024.
  6. Watching the Gulf of Mexico for tropical storm formation, Yale Climate Connections (4 October 2024).
  7. Cangialosi, John; Bucci, Lisa (2024-10-04). Seven-Day Graphical Tropical Outlook (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved 2024-10-05.
  8. Brown, Daniel (October 5, 2024). Tropical Depression Fourteen Discussion Number 1 (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved October 5, 2024.
  9. Brown, Daniel; Kelly (October 5, 2024). Tropical Storm Milton Update Statement (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved October 5, 2024.
  10. Blake, Eric (October 6, 2024). Hurricane Milton Intermediate Advisory Number 5A (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved October 6, 2024.
  11. Beven, Jack (October 7, 2024). Hurricane Milton Discussion Number 8 (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved October 7, 2024.
  12. Brown, Daniel; Blake, Eric (October 7, 2024). Hurricane Milton Update Statement (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved October 7, 2024.
  13. Brown, Daniel; Blake, Eric (October 7, 2024). Milton rapidly intensifies into a Category 4 hurricane (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved October 7, 2024.
  14. Blake, Eric (October 7, 2024). Hurricane Milton Discussion Number 10 (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved October 7, 2024.
  15. Blake, Eric; Brown, Daniel (October 7, 2024). Milton rapidly intensifies into a Category 5 hurricane (Report). Miami, Florida: National Hurricane Center. Retrieved October 7, 2024.
  16. Найпотужніший за 100 років. Що відомо про ураган "Мілтон" у США та в чому його небезпека  (укр.).