Михаил Михайлович Фокин
Михаил Михайлович Фокин (1880 —1942) — орыс балет артисі, балетмейстер, педагог. 1898 жылы Петербург театр училищесін бітірді. Сол жылы Мариин театрының балет труппасына биші болып қабылданды. Би өнері бойынша П.К.Карсавин, А.В.Ширяев, П. А.Гердт және Н.Г.Легаттан сабақ алды. Дезире, Зигфрид (Чайковскийдің "Ұйқыдағы аруы" мен "Аққу көлінде"), Арлекин (Р.Дригоның "Арлекинадасында"), Солор (Л.Минкустың "Баядеркасында"), тағы басқа партияларды билеп, "Жазғы түндегі түс" (Мендельсонның музыкасы бойынша, 1906), "Шопениана" (Шопеннің музыкасы бойынша), А.С.Аренскийдің "Мысыр түні" (1908), М.Равельдің "Дафнис пен Хлоя" (1912) және "Орыс солдаты" (Прокофьевтің музыкасы бойынша, 1942; кеңес жауынгерлерінің ерліғіне арналды) балетін қойды. Осы қойылымдары арқылы Фокин өзінің жаңашыл балетмейстер екенін байқатты. Ол қойған қойылымдарында өмірдің көп қырлы, күрделі иірімдерін ашуға ұмтылды. Әр спектакліне балетмейстер ерекше көркемдік құралдар таңдап отырды. Костюм мен декорациялар әрекет етіп жатқан уақытқа, сол кезеңге сәйкес келді. Классикалық би өтіп жатқан өрекетке байланысты өзіндік рең алып отырды. Фокин пантомима биге сәйкес, ал би — мимикалық айқын болуын кездеді. Нәтижесінде, оның балеттеріндегі би арнайы бір ойды көтеріп отырды. Дарынды хореограф орыс балетінің және шетел балетінің жандануына көп тер төкті. Ол еш уақытта классикалық балеттен бас тартпады, өйткені Фокиннің ойынша тек оның негізінде нағыз суретші тәрбиеленеді. 1905 жылдан педагогикалық кызметпен шұғылданды. Театр қайраткері С.П.Дягилев ұйымдастырған "Орыс маусымына" қатысып, 1909 жылы гастрольдік сапармен шетелдерде өнер көрсетті. 1918 жылы Стокгольмге, одан кейін біржола АҚШ-қа қоныс аударды. 1936—1939 жылдары "Монте-Карло орыс балеті" труппасында қызмет етті. 1923—1942 жылдары Нью-Йоркте өзі ұйымдастырған студияны басқарды. Балет өнері туралы мақалалар жазды. 1908 жылы Парижде театр қайраткері С.П.Дягилев ұйымдастырған жыл сайынғы орыс балет артистерінің қойылымдары басталады. Бірінші төрт "Орыс мауысымының" көптеген спектакльдерін Фокин қойды. Бишілер Вацлав Нижинский, Тамара Карсавина, Адольф Бальма есімдері бүкіл әлемге танылды. Дегенмен осылардың ішіндегі біріншілік Анна Павловаға тиісті.
| Михаил Михайлович Фокин | |
|---|---|
 Михаил Михайлович Фокин | |
| Дүниеге келгені: | 1880 ж. сәуірдің 11 |
| Қайтыс болғаны: | 1942 ж. тамыздың 22 (62 жаста) |