Мушкетов түйесіңірі

Мушкетов түйесіңірі (лат. Atraphaxis muschketowii) – тарандар тұқымдасының түйесіңір туысына жататын өсімдік.

Мушкетов түйесіңірі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар Сабы: Caryophyllales Тұқымдасы: Polygonaceae Кіші тұқымдасы: Polygonoideae Тегі: Atraphaxis Түрі: A. muschketowii
Екі-есімді атауы
Atraphaxis muschketowii Krassn.

Қазақстандық 14 түрдің ішіндегі ең сирек кездесетіні, тек Іле Алатауының орталық бөлігінде,яғни Алматы қаласының маңында таралған. Бұл шектеулі жергілікті түр, үштік кезеңдегі ылғалды ормандарда сақталып қалған қалдық түр болып табылады. Оның жасы 10млн. Жылдан кем емес. Қазіргі кезде тау етегіндегі шалғынды беткейлерде, жапырақты ормандарда және бұта шіліктерінде өседі. Бұл биік бұта (1.5м), ағаштанған қызғылт-қоңыр бұтақтарымен, туыстың көптеген басқа өкілдерінен тікенектерінің болмауымен және ірі созыңқы-сопақша ашық-жасыл жапырақтарымен ерекшеленеді. Гүлдері қосжынысты, бозғылт-күлгін немесе ақ, қысқа бүйір шашақ гүлшоғырына жиналған. Гүлсерігі жай бес мүшелі. Оның жапырақтары екі шеңберге орныққан, сыртқы екеуі ішкілерінен ұсақтау және жеміс салу кезінде төмен еңкейеді, ішкі үшеуі үлкейіп өседі, жемісті қоршап тұрады. Аталығы алтау, түйіні бір ұялы, үш бағанасымен.Түйесіңір мамыр-маусымда гүлдейді, жемісі шілдеде піседі. Саны аз және ареалы шектеулі. Гүлдеген мерзімде түр өте декоративті, қолда жақсы өтеді, сондықтан оңтүстік қалаларды көгалдандыруға ұсынылған.