Мыс кенорындарының өнеркәсіптік типтері

Мыстың өнеркәсіптік кен орындары арасында генетикалық белгілері бойынша магмалық, гидротермалық-шөгінді (стратиформдық) типтерге бөлінеді.

ТМД елдерінде негізгі өнеркәсіптік типтерге жататындар:

1. гидротермалық-шөгінді (қоры 34%, өндірісі 29%) – Жезқазған (Орталық Қазақстан), Удокан (Забайкалье), ал шетелде: Предсудетское (Польша), Мансфельд (Германия), Айнақ (Ауғанстан), Роан-Антилоп, Чамбиши, Нчанга (Замбия 12.10-сурет), Камото, Мусоши (Конго) және т.б.;

2. вулканогендік-шөгінді мыс-колчедан (қоры 17,5%, өндірісі 23%) – Дегтярь, Учалы, Гай, Симбай (Оңтүстік Орал), Уруп, Алаберды, Шамлунг (Кавказ); шетелде – Рио-Тимпо (Испания), Бор (Югославия), Эргани (Түркия), Болиден (Швеция), Кидд-Крик (Канада), Юнайтед-Верде (АҚШ) және т.б. кенорындар.

3. гидротермалық мыс-порфир (қоры 18%, өндірісі 16%)– Қоңырат, Бозшакөл, Шатырқұл (Қазақстан), Қалмақыр (Орта Азия), Каджаран, Агарак (Армения). Сор (Батыс Сібір). Шетелдерде ірі кенорындар белгілі жарлер: Болгария (Медет, Асарел), Иран (Сары-Чешме), Моңғолия (Эрдене), АҚШ (Кляймакс, Бингем), Канада (Валли-Копер), Перу (Токепала), Чили (Эль-Тениете, Чукикамата);

4. магмалық мыс-никельді (қоры 18%, өндірісі 16%) – магмалық ликвациялық сульфид мыс-никель рудалар жоғарыда қарастырылған ( никель, кобальт кенорындары тарауында).

Шетелде гидротермалық мыс-порфир (қоры 65%, өндірісі 60%), гидротермалық-шөгінді (20% және 18%) және вулканогендік-шөгінді мыс-колчеданы (8% және 11%) кенорындар басты орын алады.