Мэрлин Мельцер

Мэрлин Мельцер
	Мэрлин Мельцер
Туған кездегі есімі	Мэрлин Уэскофф
Туған күні	1922
Туған жері	Филадельфия, Пенсильвания, АҚШ
Қайтыс болған күні	7 желтоқсан 2008
Қайтыс болған жері	Ярдли, Бакс, Пенсильвания, АҚШ
Азаматтығы	АҚШ
Қызметі	ЕНЫАЦ-ның ең алғашқы бағдарламашысы
Жұбайы	Филип Мельцер
Марапаттары мен сыйлықтары	Women in Technology International, Women in Technology Hall of Fame (1997)

Мэрлин Мельцер (1921 немесе 1922, Филадельфия — 2008, Ярдли, Пенсильвания) — американдық бағдарламашы, ЕНЫАЦ-тың (ағыл. ENIAC) алғашқы алты бағдарламашысының бірі^[1]. ЕНЫАЦ кең ауқымды мәселелерді шешу үшін және қайта бағдарламалауға болатын ең алғашқы жалпы мақсаттағы электронды-есептеуіш машинасы.

Өмірбаяны

1921 немесе 1922 жылы Мэрлин Уэскофф аттымен Филадельфияда (Пенсильвания) дүниеге келген. 1942 жылы Темпл университетін бітірді. Сол жылдар аралығында Мур атындығы Электротехникалық мектебіне ауа-райын есептеу үшін жұмысқа қабылданды, өйткені Мэрлин жиынтық машинада керемет жұмыс істеді. Келесі жылы Мэрлин баллистикалық траекторияларды есептеумен айналысатын бөлімге ауыстырылды^[2]. Бұл бөлім екінші дүниежүзілік соғыс кезінде қызу жүріп жатты. 1945 жылы Мэрлин мен тағы бес әйел жаңа құрылған ЕНЫАЦ-тың алғашқы бағдарламашылар тобына таңдалды.

ЕНЫАЦ машинасы салмағы шамамен 30 тонна, ауданы 167 м2 болатын үлкен құрылғы болды. Құрамында 17 468 шам, 7200 кремний диодтары, 1500 реле, 70 000 резистор, 10 000 конденсатор және 5 000 000 қолмен дәнекерленген қосылыстар болды.^[3] Компьютер 150 киловаттан астам электр қуатын тұтынған, соның әсерінен Филадельфияда жергілікті тұрғындар кез-келген электр қуатын өшіру мәселесі туындаса, тек қана ЕНЫАЦны оған себепкер деп санайды. Бұл машинаны жасаған ер азаматтар бірден әлемге әйгілі инженерлер болды, бірақ сол кезде де ЕНЫАЦ жобасында атқарған алғашқы әйел бағдарламашылары туралы ешкім білмеді. Уақыт өте келе алғашқы әйел бағдарламашылардың есімдері жайлы дереккөздер компьютерлік технологиялар тарихының беттерінен жоғалып кетті.

1947 жылы Мэрлин доктор Филип Мельцерге тұрмысқа шығып, Мэрлин Мельцер болды. Тұрмыс құрған Мэрлин бағдарламашылар тобынан кетті. Еріктілердің қатарына кірген Мэрлин кітапханада, жексенбілік мектепте, үйге азық-түлік жеткізу қызметі жұмысымен айналысты. Өмірінің соңғы төрт жылында "Susan G. Komen for the Cure" ұйымында химиялық терапия нәтижесінде шашынан айырылған әйелдерге 500-ге жуық қалпақ тігумен айналасты.

Мэрлин Мельцер 2008 жылы 7 желтоқсанда 1957 жылдан бері күйеуімен бірге тұрған Ярдли (Пенсильвания штаты) қаласында қайтыс болды. Қайтыс болған кезде Мельцердің ұлы Хью, қызы Джой және үш немересі мен немересі болды.

Марапаттары

1996 жылы "ЕНЫАЦ әйелдері" атты кітабы жарық көрді.
1997 жылы Рут Тейтельбаум және ЕНЫАЦ жобасында жұмыс атқарған тағы бес әйел women in Technology International халықаралық ұйымының Даңқ залына енді.
2010 жылы американдық "Top Secret Rosies" деректі фильмі жарыққа шықты: Екінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі есептеуіш-әйелдер туралы әңгімелейтін "Computers".

Дереккөздер

[1] ENIAC бағдарламашылары

[2] Williams, H. (2020, September 2). Invisible Women: The Six Human Computers Behind The ENIAC. Lifehacker Australia. https://www.lifehacker.com.au/2015/11/invisible-women-the-six-human-computers-behind-the-eniac/

[3] ЕНЫАЦ машинасы

[1]

[2]

[3]