Мұнайдың химиялық құрамы бойынша жіктелуі

Мұнайдың бұл классификациясын Грознен мұнай қылыми зерттеу институты ұсынған. Бұл классификацияның негізінде мұнай құрамындағы белгілі бір немесе бірнеше көмірсутек класының басым болуы жатыр. Келесі кластар ажыратылады:

• парафинді;
• парафиндінафтенді;
• нафтенді;
• парафиндінафтендіароматты;
• нафтендіароматты;
• ароматты;

Егер класс аты бір көмірсутек атынан тұрса онда мұнай құрамында сол көмірсутектің мөлшері 50%-дан кем емес болуы керек; егер қоспа болса әр көмірсутектің мөлшері 25%-дан кем болмауы тиіс.

Парафинді мұнай

Парафинді мұнайдың барлық фракциясында дерлік алканның көп мөлшері болады: бензинді фракцияда 50%-дан кем емес, майлы фракцияда 20% және одан жоғары. Бқндай мұнайға Маңғышлақ мұнай жатады(Өзен, Жетібай кен орындары)

Парафиндінафтенді мұнайда алканмен қоса циклоалкан да көп болады, арендер аз. Жоғарыда айтылған екі топта да шайырлар мен асфальтендер аз болады. Парафиндінафтенді мұнайға Батыс Сібір мұнайы жатады.

Нафтенді мұнай

Нафтенді мұнайда циклоалкандар 60%-дан жоғары болады. Бұндай мұнай Бакуда (Балахан және Сурахан), Ембіде (Доссор және Мақат), Майкопте кездеседі.

Парафинді нафтенді ароматты мұнай

Парафинді нафтенді ароматты мұнайда үш класс көмірсутектерінің мөлшері шамамен бірдей болады. Құрамында қатты парафиндер аз болады 1,5%-дан көп емес, шайырлар мен асфальтендер 10%.

Нафтендіароматты мұнай

Нафтендіароматты мұнайда циклоалкандар және арендер көп болады, әсіресе ауыр фракцияларда. Алкан тек жеңіл фракцияда аз мөлшерде кездеседі. Өатты парафин мөлшері 0,3%-дан көп емес, шайырлар және асфальтендер – 15-20%.

Ароматты мұнай

Ароматты мұнай жоғарғы тығыздығымен ерекшеленеді. Барлық фракцияларында арендер көп мөлшерде кездеседі. Оған Қазақстандағы прорвинская, Поволожьедағы бугурусланская мұнайлары жатады.