Мұқан (Мықан) Балтекейұлы

Мұқан (Мықан) Балтекейұлы (1873, қазіргі Сарысу ауылы (кей деректе Телікөл ауылы, Шиелі ауданы), Ұлытау ауданы, Қарағанды облысы1916, Ташкент) – айтыс ақыны. Ауыл молдасынан хат танып, Бұхарадағы Көкілташ медресесінде білім алған. Оның өсиет үлгісіндегі жырлары адамгершілік парасатқа, ұстамдылыққа шақырды. «Ақ сұңқар орнына, Қарға қонып жай алды. Парамен болыс болғандар, Білмейді халықты аяуды» деп кезеңінің кеселін ауыр сынға алды. Ол өлеңдерін шығыстық ғазал үлгісінде жазды. «Ажалмен құтылмайсың қашқаныңмен» деп ақын дүниенің баянсыздығын сопылық поэзия үлгісінде өрнектеді. Оның Нұралымен айтысы, Кете Жүсіп пен Қаңлы Жүсіптің айтысына арналған аралық сөзі сақталған. Ақынның «Есенқабыл, Есенбақ батырға» толғауы эпика жанрындағы құнды дүние. Мұқан мұрасын А.Тоқмағанбетов, Ә.Қоңыратбаев, М.Жармұхамедов, Ж.Әлмашұлы секілді ғалымдар зерттеді.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5

"Сыр елі энциклопедиясы"