«Әл-мәнһадж» ("ән-наһдж", "әл-минһадж") (араб.: المنهج‎) - сөзінің тілдік және шариғи мағынасы – ол анық тура жол, жоба. Және мәнһадж деп Аллаһ Тағаланың бұйрығын жер бетіне жайғастыру әдістерін атайды. Манһадж - ол мұсылман адамның өмір сүру тәртібі және әдеб салты. Бұл нәрсеге сенім (ақида), фиқһ, әдеб және адамдардың бір-бірімен ара-қатынасы жатады. [1].

Мағынасы өңдеу

Шейх Салих әл-Фаузан манһадж және ақида сөздерінің мағыналық айырмашылығына жауап бере отырып былай дейді:

"Манхаж сөзі ақида сөзінің айырмашылығынан кеңдеу болады. Манхаж ол ақида да,қолбасшылықта,әдепте,адамдардың бір-бірімен ара қарым-қатынысында және мұсылманның өмір сүру тәртібінде болады. Мұсылманның осы бір жолмен жүруі манхаж деп аталады. Ал ақида сөзіне, иманның негіздері мен екі куәлікті(лә илләһә иллә ла Мухаммад расулю-Ллах ) жатқызуға болады. Осыларды ақида дейміз "[2].

Құран мен Сүннетте қолданылуы өңдеу

Мәнһадж сөзі Құранда және Сүннетте кездеседі. Аллаһ Тағала Құранда былай дейді:

«Сендердің әрқайсыларыңа(пайғамбарларға) Біз шариат және манһадж орнаттық» (әл-Маида,5:48).

Ибн Аббас бұл аятқа былай деп талқылама берген:

«Сендердің араларыңда пайғамбарлық болжау болады, ол болжауды Аллаһ қанша қаласа сонша болдырады және оны Аллаһ қанша қаласа,қалаған уақытында аяқтайды. Сонан соң пайғамбар жолының мәнһаджымен халифалық билік орнайды, оны Аллаһ қанша қаласа сонша болдырады, ал сосын Аллаһ оны қанша қаласа, қалаған уақытында аяқтайды». Ахмад, әл-Баззар, әт-Табарани. Хафиз әл-Ираки және шейх әл-Албани сахих хадис деген[3]..

Дереккөздер өңдеу

  1. "Мағәлим филь-манһадж әт-тоифатиль-мансура" 3-4
  2. "әл-Аджуиба әл-муфида", 75
  3. "әс-Сильсиля ас-сахиха", 5