Назугум ақын

Назугум (т. ө. ж. белгісіз) – 18 ғ-да Шығ. Түркістанда Маньчжур басқыншыларына қарсы күресте даңқы шыққан ұйғыр халқының қаһарман ақын қызы. Ол 1825 ж. Қашғарда Жаһангер қожа басқарған көтерілісшілер жеңіліс тапқаннан кейін Маньчжур жендеттерінің айуандық зұлымдығынан қаза тапты. Назугум сауатты болған. Ол өлеңдрін жазып та, ауызша да таратып айтқан. Бірақ шығармалары көп сақталмаған. Ел аузында жатталып, бүгінге жеткен бірқатар жырларында («Қашғардан аттанғалы басым жастыққа тимеді», «Шыдай алмай қалмақ, қорлығына әзіз жаннан кештім», «Жанжүн кісі жібереді мендей сорлы қатынға» т. б.) Н. ұйғыр халқының басында түскен ауыр тауқыметті суреттеді. Есімі халық аузында аңызға айналған Назугум туралы композитор Қ. Қожамияров «Назугум» операсын жазды.