Нейротрансмиссия

Синаптикалық тасымалдау - жүйке импульстардың таралуына байланысты синапста болатын электрлік қозғалыс. Әр жуйке жасуша нейромедиатарды пресинапсты нейрондардан немесе терминальдық түбтерден немесе постсинапстық нейроннан немесе дендриттің қайталама нейроннан қабылдайды және осы процессті қайталайтын, бірнеше нейрондарға тасымалдайды, сол арқылы, импульс толқындарын белгілі бір дене мүшеге немесе арнайы нейрондар группаларына таратады. Жүйке импульстары сигналдарды тарату процессін атқарады. Осы сигналдар орталық жүйке жүйесінен жіберіледі де, соматикалық жүйке жүйесіне эфференттік және афферентті нейрондары арқылы тегіс, бұлшықет ұлпасын және жүйрек бұлшықеттерін үйлестіру, бездердің секрециясы және дене мүшелерінің қызмет етуіне, ұзақ мерзімді тіршілік етуіне, сүтқоректілер сияқты, көпжасушалы омыртқалыларға маңызды. Нейрондар, жуйке импульстарын тарататын, нейрондық желілерді қалыптастырады. Әрбір нейрон басқа нейрондармен кем дегеннен 15000 қосылыстарды қалыптастырады. Нейрондар бір-бірімен тіркеспейді, алайда, синапс деген тіркесу нүктелерін құрайды. Нейрондар ақпаратты жүйке импульстары арқылы жібереді. Нейрон импульсы синапсқа жеткен кезде, басқа жасушаларға әсер ететін, және тежеуге мен қозуға келтіретін, медиаторлардың бөлуіне келтіреді. Келесі нейрон көптеген басқа нейрондармен қосылына алады, ал қозу процессі қысымшыл процессінен басым болған жағдайда, аксон негізінде әрекет потенциалы дамиды, осылай, келесі нейронға ақпарат жеткізу арқылы жадыға немесе әрекетке келтіреді.

Конвергенция және дивергенция

Синаптикалық табыстау ақпараттың конвергенциясын да, дивергенциясын қамтиды. Бастапқыда, бір нейронға көптеген басқа нейрондар әсер етеді де, ақпараттың кіре-берісте конвергенциясына келтіреді. Содан кейін, нейрон жауап береді, сигнал көптеген басқа нейрондарға таралады да, шыға-берісте дивергенцияға келтіреді. Осы нейрон көптеген басқа нейрондарға әсер етеді.

Синаптикалық табыстау

Синаптикалық табыстау – бір жүйке ұшынан бірнеше нейромедиаторлардың бөлінуі. Синаптикалық табыстау постсинапстық рецепторларда күрделі эффектілерді іске асырады, сол арқылы, нейрондар астам күрделі өзара әрекеттерді іске жүргізеді.

Шернияз Жакенов (талқылауы) 19:14, 2021 ж. мамырдың 8 (+06)