Не кричи, не шуми

Не кричи, не шуми — қазақтың аспапты музыка өнерінің классигі, күйші-композитор Құрманғазы Сағырбайұлының күйі.

Тарихы

өңдеу

Құрманғазыны арғы жағалауға өткізуге тиісті, солдаттар күзеткен, арба паромға жақындап келе жатты. Арбасында заттары бар бір шаруа паромның шеткі қапталында тұрды. Олардың қастарынан жас әйелді шығарып салмақ болған ұлық өтпекші болды. Әйелдің кең көйлегінен үркіген арбаға жегулі тұрған ат, әйелді қаға-соға алға ұмтылды. Ұлық шаруаға айқайлап ұрсып, паромнан түсіріп тастамаққа әрекет жасады. Паромдағы барлық адамдарды балағаттап қорқытты. Осы кезде Ұлыққа арналған «Не кричи, не шуми» деген сөздер Құрманғазы домбырасынан күй болып төгілді. Арбаны күзеткен солдаттар да еріксіз күліп, паромдағы халықтар бұл күйдің қайта-қайта орындалуын сұрады.
Құрманғазы бабамыз салған бүлік
Астраханьда айдауда жүргенінде
Күй сыйлапты бейтаныс елге мүлде.
Сол осы күй «Не кричи, не шуми»

Арбалы қазақ паромға кірерінде.
Бір әйелдің сәлісін іле-міне,
Арбасының арысы жайпай-майпай,
Урядниктің әйелін абайламай...

-Құртайынба көзіңді, дикий малай?!
Тақсырлап қазақ байғұс жаны шығып,
Ұлыққа басын иіп тұрды бұғып.
Төзбейтін қорлыққа да, зорлыққа да,

Кетіпті Құрекеңнің даусы шығып.
«Не кричи, не шуми» деп
Жіберердей ақырды жерге тығып.
Жан серігі домбыра қасында еді,

Өршіл күйге жіберді басып енді,
Сол осы күй «Не кричи, не шуми».
Күйдің тілін ұғынған ұлық сасып,
Құрекеңнен кетіпті аулақ қашып.