Николай Нилович Бурденко

Николай Нилович Бурденко (22 мамыр (3 маусым) 1876, Каменка селосы, Нижнеломов уезі, Пензен губерниясы — 11 қараша, 1946 жыл, Москва) — орыс және кеңестік оташы, денсаулықсақтау ұйымдастырушысы, ресей нейорохирургиясының негізін қалаушы, 1937-1946 жылдардағы Қызыл Армияның бас оташысы, КСРО ҒА академигі (1939 жыл), КСРО МҒА академигі және тұңғыш президенті (1944—1946), Социалистік Еңбек Ері (1943жыл), медицина қызметінің генерал-полковнигі, орыс-жапон, Бірінші Дүние, кеңес-фин және Ұлы Отан Соғыстарының қатысушысы, Сталиндік сыйлықтың иегері(1941). 1939 жылдан СОКП мүшесі. КСРО Жоғарғы Кеңесінің бірінші және екінші шақырылымының депутаты. Лондон корольдік хирургтер қоғамдастығының және Париж хирургиялық академиясының Құрметті мүшесі. Поляк азаматтарының Катындық ату операциясын тергеудегі комиссия Кеңесінің төрағасы.

Қызметінің бас кезеңдері, студенттік жылдар

Николай Нилович Бурденко 3 маусым 1876 жылы Каменка ауылы , Нижне-Ломовского уезі, Пенза губерниясында (қазіргі Каменка қаласы Пенза облысы ). Әкесі — Нил Карпович, шаруа ұлы , ұсақ помещиктің қол астында жазбашы болып қзмет етті, кейін - басқарушы болды.^[1] 1885 жылға дейін Николай Бурденко Камендік қыстақ мектебінде білім алды, ал 1886 жылы - Пензалық рухани мектебінен дәріс алған болатын.^[2]

1891 жылы Николай Бурденко Пензалық рухани семинарияға түсті. Оны аяқтап, Бурденко Петербургтік рухани академияға емтихандарын өте жақсы бағаға тапсырып түседі. Алайда ол өзінің бағытын күрт өзгертіп, 1897 жылдың 1 қыркүйегінде Томскіге ашылғанына біршама ғана ақыт болған Томск Императорлық университетінің медициналық факультетіне түсті. Ол жерде адам анатомиясы сабағына қызыға қарап, үшінші курстың бас кезінде прозектор көмекшісі болып бекітілді. Анатомиялық аетрда жұмыс істей жүріп ол оперативті оташылықпен де айналыст, әрі қалып қойған студенттерге де көмегін беретін. Николай Бурденко 1890 жылдары орыс студенттерін шарпыған Томск университетіндегі студенттік "ретсіздікке" қатынасты.^[1] ^[3] ^[4] 1899 жылы Николай Бурденко Томск Университетінің студенттердің бірінші қозғалысында-ақ шығарылды. Құжатты қайта қалпына келтіруіне кешірім рұқсатын алып, университетке қайта оралды. 1901 жылы оның есімі көтерілісшілер қатарына тағы да ілікті, кейбір деректерге қарағанда кездейсоқ кездескені айтылады. Алайда, Бурденко Томск қаласынан 1901 жылдың 11 қазанында Юрьевск университетінің медицина факультетінің төртінші курсына (қазіргі Эстониядағы Тарту университеті. )кетуіне мәжбүр болды.^[5]

Сталиндік сыйлық медалі
КСРО пошталық маркасы, 1962

КСРО пошталық маркасы, 1962
КСРО пошталық маркасы, 1976

Әдебиеттер

Үлгі қатесі: қара {{Мақала}}
Багдасарьян С. М. (имеются автобиографические записи Н. Н. Бурденко, даты жизни и архивные документы) // «Материалы к биографии Н. Н. Бурденко» — М., 1950.
Багдасарьян С. М. (имеется библиография трудов Н. Н. Бурденко и литература о нём) // «Николай Нилович Бурденко» — М., 1954.
Ответственный составитель Н. С. Лебедева «Катынь. Расстрел. Судьбы живых. Эхо Катыни. Документы» — М., 2001. — ISBN 5-7777-0160-4.

Сілтемелер

Үлгі:Warheroes

Дереккөздер

↑ ^a ^b Энциклопедия «Люди русской науки» — М., 1963. — Б. 669—678.
↑ ГТРК ПЕНЗА Николай Нилович Бурденко (1876—1946). Тексерілді, 14 маусым 2008.
↑ Үлгі қатесі: қара {{Мақала}}
↑ Үлгі қатесі: қара {{Мақала}}
↑ Үлгі қатесі: қара {{Мақала}}

[rn-1] Энциклопедия «Люди русской науки» — М., 1963. — Б. 669—678.

[penza-2] ГТРК ПЕНЗА Николай Нилович Бурденко (1876—1946). Тексерілді, 14 маусым 2008.

[3] Үлгі қатесі: қара {{Мақала}}

[4] Үлгі қатесі: қара {{Мақала}}

[5] Үлгі қатесі: қара {{Мақала}}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]