Нұрдәулет мешіті
Нұрдәулет мешіті — Ақтөбе қаласында Әбілқайыр хан даңғылының бойында орналасқан мешіт. Мешіт ғимараты Борис Байжаркиновке тиесілі «Нұрдаулет» сауда-ойын-сауық орталығына іргелес. Мешітті «Нұрдәулет мешіті» діни бірлестігі басқарады (жетекшісі: Борис Байжаркинов)[1]. Мешіттің өзіндік медресе және «Салттар үйі» бар. Мешіт ғимаратының жанында алкогольсіз үйлену тойлары мен еске алу шаралары өткізілетін «Дәстүр» асханасы бар. Мешіт имамы - Әмен Нұрболат[1].
| Нұрдаулет мешіті | |
| Ел | |
|---|---|
| Қала | |
| Мешіт түрі |
жұма мешіті |
| Құрылысы аяқталды |
1999 жж |
| Қазіргі жағдайы |
қолданыста |
| Жалпы ауданы |
1730 |
| Сыйымдылығы |
1500 |
| Биіктігі |
37 |
| Мұнаралар саны |
4 |
| Мұнаралардың биіктігі |
57 |
| Картада орналасуы | |
|
| |
Координаттар: 50°17′45″ с. е. 57°09′20″ ш. б. / 50.29583° с. е. 57.15556° ш. б. (G) (O) (Я)
Тарих
өңдеу1999 жылы Байжарқыновтар отбасының құрылыс компаниясы «Нұрдаулет» сауда үйінің құрылысын аяқтады, бірақ ғимараттың оң қанаты әлі салынып бітпеді, ал иелері оны мешіт етуге шешім қабылдады, өйткені Ақтөбе орталық мешіті намаз оқығысы келетіндердің барлығын қабылдай алмады, бұдан басқа қала орталығынан алыс жерде орналасқан. Биіктігі 37 метр, жеке мұнарасы және жалпы аумағы 2 мың шаршы метрді құрайтын мешіт шамамен алты ай бойы салынып жатқан.
«Нұрдәулет» мешітінің ашылуы Ақтөбе қаласының 130 жылдық мерейтойымен тұспа-тұс келді және Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев жаңа ғибадатхананың ашылу салтанатына қатысты. Ұлы Отан соғысы кезінде қаза болған Борис Байжаркиновтің әкесі - Нұрдаулет Әділше - ұлының (қазақтың Нұрдулет Әділшеұлы) құрметіне мешіттің атын қою туралы шешім қабылданды, оның денесі әлі күнге дейін табылған жоқ.
Мешіттің аты аталған адамның құрметіне мешіт салынатын мешіт құрылысшылары мен қала әкімшілігі арасында дау туғызды. Сайып келгенде, құрылысшылар «Нұрдәулет» атауын қорғауға қол жеткізді.
Мешіттің ауданы 1730 м², биіктігі: 37 метр. Негізгі залдан басқа, аумағы 90-100 м² болатын екі намаз бөлмесі, әйелдер бөлмесі (90 м²), мұсылмандық үйлену тойларын тіркеу бөлмесі (75 м²) және басқа қызмет көрсету орындары (асхана, муеззин бөлмесі) бар. Мешіт екі қабатты: бірінші қабатта негізгі намаз залы, медресе, имамдар бөлмелері бар; екінші қабатта әйелдерге арналған үй-жайлар, қосымша намазхана, мешіт қызметшілеріне арналған бөлмелер бар. Мешіттің мехрабының ені: 5 метр, биіктігі: 6,5 метр, минбардың биіктігі: 9 метр. Негізгі залға биіктігі 7 метр кристалды люстра орнатылды.
Мешіттің 4 күмбезі бар: ішкі күмбез (18 м), үлкен күмбез (16,5 м), орта күмбез (14 м) және мешітке кіре берістен кіші күмбез (6 м). Мұнараның биіктігі: биіктігі 57 метр және диаметрі 36,5 метр[2].
Дереккөздер
өңдеу- ↑ a b Сведения о религиозных объединениях.doc. Официальный сайт Акимата Актюбинской области. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 сәуір 2013.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 17 сәуір 2013.
- ↑ «Нұрдәулет» мешіті. ДУМК. Басты дереккөзінен мұрағатталған 14 қазан 2014.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 8 қазан 2014.