Н. Погодин атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық орыс драма театры

Н. Погодин атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық орыс драма театрыПетропавл қаласындағы мәдени-сахналық ұжым.

Н. Погодин атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық орыс драма театры
сурет
Орналасуы  Қазақстан
Петропавл
Негізделгені 1887
Директоры Спартак Рамазанов
Көркемдік жетекшісі Елена Покрас

Тарихы

  • 1887 жылы Сібірге танымал болған А.И. Горбуновтың басшылығымен Петропавлда драмалық артистер жолдастығы негізінде қалыптасты. Театр бұрынғы әйелдер гимназиясы үйінің төменгі қабатында орналасып, өзінің спектакльдерін (А.Н. Островский, “Бақытты күн”, Н.В. Гоголь, “Ревизор”) қояды. Театр дирекциясының қарамағында 1897 жылы 57 адам жұмыс істеп, оның 21-і орындаушы-актерлер тобын құрады.
  • 1906 жылы қала тұрғындарының қаржысына тастан театр сарайы салынып, сол жылы күзде пайдалануға берілді.
  • 1912-15 жылдары театр труппасында белгілі актерлер М.И. Велизарий, Е.Л. Ленина, П.Н. Орленев ойнады.
  • 1917 жылдан кейін театр ұжымы "Халық үйі" деген атпен мәдени қызмет көрсете бастады. 30-жылдардағы театр тарихы пъесалары сахна төрінен түспеген жас драматург Николай Погодиннің есімімен тығыз байланысты. Ұлы Отан соғысы жылдары труппаға жаңа актерлер келіп қосылып, тынымсыз еңбекке кірісті. Майданға аттандыратын орындарда, әскери бөлімдер мен госпитальдарда, ауыл тұрғындарына барып адамдардың рухын көтеріп, сахна өнерін тамашалатты. Соғыс жылдары барлығы екі мыңнан астам концерт қойылып, отыздан астам спектакль сахнаға шығарылды.[1] Осы уақытта қойылған орыс жазушыларының, атап айтқанда А.М. Горький, К.М. Симонов, А.Н. Островский туындылары театрдың кезеңдік спектакльдеріне айналды. Театр тың жерді игеру жылдары жемісті еңбек етті. Осы жылдары театр қойған спектакльдерге белгілі мәскеулік сахна шеберлері М.И. Царев, А.Л. Абрикосов, Г.А. Абрикосов, Е.Н. Козырева, т.б. қатысты.
  • 1962 жылы театрға Ленин атындағы драматург жүлдесінің иегері Николай Погодиннің есімі берілді. 1972 жылы театр жаңа заманауи ғимаратқа көшіп барды.

Жетістіктері мен қойылымдар

  • 1956 жылы театр С. Мұқановтың “Шоқан Уәлиханов” спектаклімен театр көктемі байқауында Қазақ КСР-і Мәдениет мин-нің 1-дәрежелі дипломына ие болды. Театр репертуарынан орыс драматургиясымен (М.Ю. Лермонтов, А.Н. Арбузов, А.А. Фадеев, Н.Ф. Погодин) қатар, аударма пьесалар да (Н.В. Думбадзе, Э. Маков, Ф. Шиллер, т.б.) орын алды. Театрдың көркемдік жағын режиссер Г.И. Пушкарев (1956 – 62), Н.П. Найденов (1963 – 74), Н.А. Воложанин (1975 – 79), т.б. басқарды. Театр ұжымы бірнеше рет Бүкілодақтық театрлар байқауының дипломдары мен грамоталарына (1968, 1978, 1980, 1981) ие болды. Театр сахнасында М. Әуезов пен Л.С. Соболевтің “Абай” (1956), С. Мұқановтың “Шоқан Уәлиханов” (1986, 1995, реж. Е.Обаев) және Қ. Ысқақовтың “Ақнар” (Ғ. Мүсіреповтің “Ұлпаны”, 1992, реж. Б. Омаров), т.б. пьесалары қойылды.[2]
  • Мәскеуде өткен "Ғасыр жасы" атты халықаралық фестивальде Ирина Пашкина ең үздік әйел бейнесі үшін жүлде алды.
  • 2002 жылы Петропавл қаласында Ғабит Мүсіреповтің 100 жылдығына арналған Х республикалық театрлер фестивалінде гран-при иеленді. Аталған фестиваль кезінде көрермен назарына "Қозы Көрпеш – Баян Сұлу" қойылымы ұсынылған болатын.
  • Астана қаласында өткен XV республикалық театрлер фестивалінде Федор Достоевскийдің "Ағаның түсі" пьесасының желісі бойынша қойылған "Мардасов түстері" атты қойылымы бас жүлдені жеңіп алды
  • 2008 жылы Алматы қаласында өткен II Халықаралық Орталық Азия фестивалiнде "Суд Магжана" спектаклi "За яркое воплощение на сцене исторической личности Казахстана" номинациясында лауреат атанды.
  • Кеңестер Одағының халық әртiсi, мемлекеттiк сыйлық ақысының иегерi, «Халық қаҺарманы», «Қазақстанның Еңбек Ерi» А.М. Мамбетовтың 80 жылдығына арналған ХХ Республикалық театр фестивалiнде — А.Н. Островскийдiң «Гроза» пьесасында (режиссер Т. Кәрiмжанов) Кабанинаның рөлiн сомдаған ҚР халық әртiсi Л.Н. Турпаян сахналық көп жылдығы үшiн сыйлықақыға ие болды.
  • 2013 жылы Ақтөбеде өткен Тахауи Ахтановтың 90 жылдығына арналған ХХI Республикалық Қазақстан драма театрларының фестивалiнде Мұхтар Әуезовтың пьесасы бойынша "Қарагөз" спектаклiнде Маржанның рөлi үшiн "Мәдениет саласының үздiгi" құрмет белгiсiнiң иегерi Ирина Полещук көрермендер көзайымы жүлдесiнiң иегерi атанды, оған диплом, ақшадай сыйлықақы, фестиваль мүсiншесi табысталды. Осы жылы Екатеринбург қаласында өткен VII Халықаралық заманауи драматург театрларының фестивалiнде Анна Богачеваның "Царская елка" (режиссер Елена Покрас) ертегiсi "балалар аудиториясын нақты түсiнгенi және жарқындығы" үшiн фестиваль дипломымен марапатталған.
  • Астана қаласының 15 жылдығына арналған Республикалық театр фесивалiнде Дж. Чэпмен, Д. Фрименнiң пьесасы бойынша "Ключ для двоих" спектаклi үшiн театр ұжымы мерейтойлық дипломмен марапатталды.
  • 2015 жылы маусым айында театр "Чемоданное настроение" (қоюшы-режиссер — Елена Покрас) ертегiсiмен Екатеринбург қаласында өткен IХ халықаралық "Коляда Plays" фестивалiне қатысты.
  • 2017 жылы «ЭКСПО-2017» мамандандырылған Халықаралық көрме шеңберiнде Солтүстiк Қазақстан облысының Мәдениет күндерiне театр елорда тұрғындарына және қонақтарына музыкалық спектакль "Ночь перед Рождеством" ұсынды (авторы — О. Ернев Н. Гогольдiң шығармалар желiсi бойынша, қоюшы-режиссер — Е. Покрас). Осы жылы театрдың шығармашылық құрамы "Белая Вежа" Халықаралық театр фестивалiнде Беларусь сахнасында "Джут" спектаклiн көрсетіп (авторы — Олжас Жанайдаров, қоюшы режиссер — Тимур Кәрiмжанов), фестиваль қорытындысы бойынша театр қатысушының құрмет грамотасымен марапатталды.

Театр ұжымы

Қазiргi таңда (2018 ж.) театрдың көркемдiк жетекшiсi Елена Покрас. Сахнада ҚР халық әртiсi Л. Турпаян, ҚР еңбек сiңiрген әртiс Н. Косыгина, "Мәдениет қайраткерi" құрметтi белгiнiң иегерi В. Шустов, А. Наргеленас (Мәдениет саласының үздiгi), Л. Шустова (Мәдениет саласының үздiгi), Б. Васко (Мәденет саласының үздiгi), Л. Шалаева (Мәдениет саласының үздiгi), И. Полещук (Мәдениет саласының үздiгi), И. Пашкина (Мәдениет саласының үздiгi), Т. Фомиченко (Мәдениет саласының үздiгi), сондай-ақ А. Никулин, Е. Патешкин, В. Алфимов, М. Черняк, М. Залевская қызмет етуде, театрға жастар да жаңа ағыс енгiзуде. Олар И. Астанина, Е. Вахрина, Ж. Мұқанов, С. Жамина. В. Гронская және т.б. Қойылым бөлiмiнiң меңгерушiсi М. Покрас (Мәдениет саласының үздiгi), костюмер цехiнiң меңгерушiсi Л. Андрюшкина, костюмдер бойынша суретшi С. Таныгина (Мәдениет саласының үздiгi), бас администратор Е. Медведева, жарық бойынша суретшi А. Игнатьев, монтаждау бөлiмiнiң аға инженерi И. Кореневский, тiгiн цехiнiң меңгерушiсi М. Киященко.

Галерея

Дереккөздер

  1. Қазақстанның мәдени ошақтары. Культурные центры Казахстана: Фотоальбом. – Алматы:«АСА» Баспа үйі» ЖШС, 2012. – 288 б. (қазақ, орыс, тілдерінде) ISBN 978-601-80325-0-9
  2. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8