Ованес Абгарович Адамян

Адамян Ованес - 20-ғасырдағы талантты өнертапқыштардың бірі. Әсіресе оның теледидар мен фототелеграфия саласындағы жұмыстары ерекше бағалы.

Алайда әдебиетте, бұл ғалымның өмірі мен қызметі, өнертабыстары туралы деректер өте мардымсыз. Телевизия мен фототелеграфия ғылымда күрделі жүйелер болып табылады. Бірақ та бұл қатарға Адамян алғашқылардың бірі болып қадам жасады. Академик В. Амбарцумян былай деген: "Армян халқы өздерінің жемісті жұмысымен отандық ғылымның дамуына жәрдемдескен көптеген талантты ғалымдарды сәулетшілер мен кұрастырушыларды берді. Радиотехника тарихында тамаша өнертапқыш О. Адамянның есімі мәнгі қалады, оның теледидар саласына сіңірген еңбегі аса зор. Ол радио арқылы түрлі түсті бейнелерді беру туралы ой айтқан алғашқылардың бірі болды".

Ол қазіргі заманғы теледидарды жасаушы аса көрнекті ғалымдардың қатарынан лайықты орнын иеленеді. Оның өнертапқыштық шығармашылығы таза фототелеграфия саласында, атап айтқанда, бейнені қашықтыққа беруде ерекше белсенділік танытты. Бұл мәселеде ол сол кездегі жаңа, сонымен бірге ұлы істі бастаушылардың бірі болды. Ол салада қазіргі кезде ғылым мен техниканың үздік өкілдері жұмыс істеуде. Ол адамзатқа алысты көру саласында біздің жолашарлар жеткен жетістіктер жете алмайтын жаңа нәрселер береді. О. Адамянның бірінші өнертабысының (1905) идеясы берілген суреттің қисық сызықтарға ыдырауында, мұнымен бірге бұл қисық сызықтардың амплитуда шамасы суреттің қандай да бір нүктесінің жарықтығына сәйкес келетіндігі еді. Бұл идеяларды одан әрі жетілдіруінің нәтижесі үш патент алу болды:

1. фотограф, бейнелерді қашықтыққа беруге арналған аппарат;
2. бейнелерді қашыктыққа беруге арналған аппарат;
3. бейнелерді калпына келтіруге арналған айна-бұйым.