Ойконим

Ойконим — топонимнің түрі, кез келген елді мекеннің жалқы есімі. Елді мекендер атаулары жаратылыстану-географиялық сипатта және мәдени-тарихи сипатта болады.

Жаратылыстану-географиялық сипаттағы ойконмдерге елді мекеннің физикалық ерекшеліктерін көрсететін су көздері атаулары, ландшафт ерекшеліктері, табиғи жағдайлар, ландшафт ерекшеліктері, табиғи жағдайлар, жануарлар, өсімдіктер атауларынан туындаған елді мекендер жатады.

Мәдени-тарихи сипаттағы ойконимдерге белгілі бір елді-мекенге тұрған жеке тұлғаның есіміне, лақап атына, әлеуметтік, мәдени-діни шаруашылық жағдайларына байланысты атаулар жатады. Мысалы ойконим - антропонимдер (Сәтбаев, Сергеевка), мәдени-діни (Түркістан, Петропавл). Ойконимдер ішінде ерекше орын алатыны советонимдер - кеңестік дәуірде туындаған елді мекендер атауы.

Ойконимдер

1. Алматы - алмалы.
2. Ақтөбе - ақ төбе.
3. Ақтау - ақ тау.
4. Атырау - атырау.
5. Көкшетау - көкшіл тау.
6. Қостанай - Қостан деген қазақ батырының атына "ай" жалғауы жалғанған.
7. Қарағанды - қараған өсетін жер.
8. Өскемен - тасты таудағы өзеннің сағасы.
9. Қызылорда - қызыл астана.
10. Тараз - Тара өзенінің ежелгі атауы (тара - суаруға арналған; ас, өзен, су).
11. Шымкент - шымды елді мекен.
12. Түркістан - түркілер елі, түркілер ордасы.
13. Арқалық - жота.
14. Екібастұз - тұзды көл.
15. Жезқазған - мыс өндірген жер.
16. Байқоңыр - антропоним - адамға тән жалқы есім.
17. Қапшағай - тік беткейлі тасты шатқал.