Омнибус

Омнибус - атпен көпорынды жолаушы таситын, одан кейін халықаралық қатынас үшін бу экипажы, автобустың алғашқы түрі.

Алғашқы омнибустардың бірі.

Омнибус механикасы

Омнибус – ХІХ ғасырда болған қала ішіндегі қоғамдық көлік түрі. Басқаша айтқанда, автобустың “атасы”. 15-20 адамды таси алатын атқа жегілген арба түріндегі бұл көліктің үстінде де жолаушыларға арналған орын бар болатын.

Ең алғашқы рет “омнибус’ сөзі Франция жеріңде 1826 жылында пайда болды. Ал омнибус сияқты ат жегілген көп адамдық арба Францияның Нанта қаласында 1662 жылдан бастап қызмет көрсетіп келе жатқан болатын. Омнибустың өзге де түрлері Еуропа қалаларында әртүрлі мақсаттарда қолданылып келген. Ал оның жаппай кең тараған кезі – ХІХ ғасыр болды. Омнибуспен адам тасуға болады деген ойды бірінші болып француз физигі Б.Паскаль ұсынды. Ол қалаарлық көлік ретінде пайдаланылды. Қарапайым халық үшін омнибусқа отыру әжептеуір қымбатқа түсетін еді.

Омнибус сөзі латын тілінен шыққан, “барлығы үшін, көпшілікке арналған” деген мағынаны білдіреді.

Омнибустың шығу тарихы

Бұл айтулы оқиға ХІХ ғасырдың басында Францияның Нанти қаласында орын алды. Ол кезде атақты Наполеон атақты Ватерлоо шайқасында жеңіліс тапқан еді. Кезінде әлемді жаулаған әскерилердің бірі, Наполеонның сенімді серігі офицер Станислас Бодри отставкаға шыққан соң, шағын бизнеспен айналысады. Станислас әуелі қала шетінен үлкен монша ашады. Оған келушілер де дән риза. Алайда күн санап, моншаға түсушілердің саны азая береді. Оған басты себеп - моншаның шалғайда орналасуы. Шағын бизнесін енді ғана бастаған кәсіпкер әбден ойланады. Бірнеше күн өткен соң, моншаға тікелей қатынайтын атты экипаж ойлап табады. Оған омнибус деген ат қояды. Станислас Бодри 1827 жылы омнибусты жетілдіріп, патент алады.

Дереккөздер

Алтын сандық қаңтар,2010 жыл №18(21) .