Оптикалық күшейткіш

Оптикалық күшейткіш (орыс. Оптический усилитель) – оптикалық сәуле шығару қуатының ұлғаюын қамтамасыз ететін күшнйткіш. Оптикалық арналарда мен жүйелерде жарықты күшейту сыртқы сәуле шығару көзінің энергиясы есебінен жүзеге асады. Күшейткішке негіз болатын нәрсе – активті физикалық орта, онда энергия қуаты ұлғаяды. Активті орта лазердегідей пайдаланылады. Энергияны толықтыру үзіліссіз немесе импулстік болып табылады. Күшейті кезінде шығатын сигналдың түрлендірілуі мүмкін. Күшейткіштер көбіне празедим, неодим немесе эрбий қоспасы бар оптикалық талшық негізінде жасалады. Сәулежолдың қосылу бөлігіндегі бұл қоспалық элементтердің атомдары толықтыру лазерінің әсерінен қозады. Нәтижесінде күшейтілетін сигналдың толқын ұзындығында қозған атомдардың сәуле шығару стимуляциясы жүреді. Сирек кездесетін элементтермен қосылған күшейткіштер жарық сигналының амплитудасын толқынның үлкен дапазонында ұстап тұра алады. Жарық сигналы жүз және мың есеге дейін күшейтілуі мүмкін. Литий ниобатын пайдалану ішкі электр құбылысына негізделген күшейткіштер жасауға да мүмкіндік береді. Бұл оптикалық транзистор болып табылатын, электрлік басқарылатын толқынжолдар. Жартылай өткізгіштік оптикалық күшейткіштер электрлік тәсілмен қоздырылады әрі жылдамдығы жоғары болады. Күшейткіш лазер кристалының қимасынан шағылуды жою үшін шағылу коэфициенті төмен арнайы материалдармен қапталады. Оптикалық күшейткіштер оптикалық сәуле шығаруды күшейтуге ғана емес, қайта таратқыштарды, ауыстырып-қосқыштар мен жарық қабылдағыштарды, оптикалық модуляторды жасауға да қолданылады.