Орман жадырағы
Орман жадырақ (лат. Anthus trivialis) - Торғайтәрізділер отрядына жататын жадырақтар туысының ең әйгілі типтік өкілі.
| Орман жадырақ | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||||||
| Амандық күйі | ||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
| Anthus trivialis (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||
 Көбейетін жерлері A. t. haringtoni breeding ұшып-өтетін жерлері Қыстайтын жерлері |
Биологиялық сипаттамасы өңдеу
Дене салмағы 18-25 г. орман жадырағының қоңырқай сұр реңі денені бойлай созылған қоқшыл сызықшалардың қоюлығынан басқа жадырақтардан гөрі қаралтым болып көрінеді. Айқын алабажақтың әсіресе төсінен және бөтегесінен байқалады. Орман жадырақ уақыттың көпшілігін жерде өткізіп, қалың шөптің арасына лып етіп кіріп, тез және ептілікпен бунақденелілерді аулайды.
Ол әрқашан дерлік ағашқа қонып сайрайды, оның үстіне ерекше құсойнақ жасап ұшады. Ондайда бір ағаштың басынан екіншісіне ұшып, қатты әуенмен жоғарылаған сайын жоғарылай түседі де, қанатын жайып, құйрығын қайырып көтереді. Бұдан соң "уи-уи-уи-уи"-деп айқайлап, көлбей ұшқан бойда қалықтайды да, бұрын ұшып кеткен биіктіктен төменірек екінші ағашқа немесе бұтаға қонады. Орман жадырағының бүлк - бүлк еткен көп дыбысты әуені Қазақстанда кездесетін жадырақтардың бүкіл түрлерінің ішіндегі ең әдемісі.
Таралуы өңдеу
Бұл құс берілген атауына қарамастан, ормандық құстан гөрі орман жиегінде өмір сүретін құс. Ол Тәңіртаудың кейбір жоталарында, орманнан мүлде алыс өмір сүреді. Қазақстанда орман жадырақ - орманды далада, оңтүстікте таулы аудандарда қоныстанады, ал көктемгі және күзгі ұшып өту кезінде кез келген жерлерде кездесуі мүмкін. Орман жадырақ Африкада және Үндістанда қыстайды. Қыркүйекте қыстауға ұшып кетіп, мамырда бізге қайта оралады.
- ↑ BirdLife International Anthus trivialis. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.