Осман сәулет өнері

Осман сәулет өнері — ХІІІ ғасырда Анатолының солтүстік-батысында пайда болған Осман империясының сәулет өнері. Империяның сәулет өнері Византия мен Иран сәулет өнерінің, сонымен қатар Балқан мен Таяу Шығыстың басқа бөліктерінің сәулеттік дәстүрлерінің әсерімен түрік және ертедегі селжүк сәулет өнері негізінде дамыды[1][2][3][4]. Осман империясының классикалық сәулет өнері жергілікті түрік дәстүрлері мен Айя София әсерлерінің қоспасы болды. Бұл кезеңнің ең жақсы өкілдерінің бірі — Мимар Синан, оның негізгі жұмыстарына Шехзаде мешіті, Сүлеймание мешіті мен Селимие мешіті кіреді[5][6]. XVIII ғасырдан бастап османдық сәулет өнеріне Батыс Еуропадағы барокко сәулет өнері әсер етті. Нұруосмание мешіті — осы кезеңнің аман қалған мысалдарының бірі. Османлы империясының соңғы кезеңінде Батыс Еуропадан Балиан отбасының сәулетшілері көбірек әсер етті. Бұл кезең сонымен қатар Мимар Кемаледдин мен Ведат Тек сияқты сәулетшілердің Алғашқы ұлттық сәулет өнер қозғалысы деген атаумен танымал неоосманлы немесе османлы жаңғыруы деп аталатын жаңа сәулет стилінің дамуына куә болды.

Алғашқы Османлы кезеңі өңдеу

Алғашқы әзірленулер өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. "Seljuk architecture", Illustrated Dictionary of Historic Architecture, ed. Cyril M. Harris, (Dover Publications, 1977), 485.
  2. "Architecture (Muhammadan)", H. Saladin, Encyclopaedia of Religion and Ethics, Vol. 1, Ed. James Hastings and John Alexander, (Charles Scribner's Sons, 1908), 753.
  3. Necipoğlu Gülru Muqarnas: An Annual on Islamic Art and Architecture. Volume 12 — Leiden : E.J. Brill, 1995. — P. 60. — ISBN 978-90-04-10314-6.
  4. Grabar Oleg Muqarnas: An Annual on Islamic Art and Architecture. Volume 3 — Leiden : E.J. Brill, 1985. — ISBN 978-90-04-07611-2.
  5. Encyclopedia of the Ottoman Empire — Infobase Publishing. — ISBN 978-1-4381-1025-7.
  6. Ottoman // The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture — Oxford University Press, 2009. — ISBN 9780195309911.