Павлодар Ертіс өңірінің созылған қарағай ормандары
ПАВЛОДАР ЕРТІС ӨҢІРІНІҢ СОЗЫЛҒАН ҚАРАҒАЙ ОРМАНДАРЫ
Аумағы өңдеу
Алтай өңірінің солтүстік-батысынан Оңтүстік-шығыс бағытында жолақ түріндегі қарағай ормандары созылған, ені 5-тен 40 см –ге дейін. Қарағай ормандары бір-бірімен қатар орналасқан, оларға жолай созылған өзендердің атаулары берілген: Құлынды (ұзындығы 100 км жуық), Касмолинск (330 км), Барнаул (400 км). Соңғы екеуі Обьтан бастау алып, Семей қ. ірі құрғақ Чат қарағай орманына жалғасады.
Осы массивқа Лаптев қарағай орманы «құйылады». Павлодар облысының Оңтүстік-шығысында құрғақ биік ормандар жолақ түрін жоғалтып, қарағай ормандарының массивтерін құрайды.
Ерекшеліктері өңдеу
Басты ағаш жасау орман түрі кәдімгі қарағай ағашы болып табылады. Құлынды қарағайы басқа жерлерде өсетін қарағайлармен салыстырғанда (2-ден 3 жылға дейін) ұзақ өміршеңдігімен ерекшеленеді (3-тен 7 жылға дейін).
Созылған қарағай ыстыққа, температураның шұғыл жоғарылауына шыдамдыт болып келеді. Павлодар облысындағы қарағай ормандарының өсімдік-шөптерінің ішінде құрғақты сүйетін айрауық, бетеге, т.б. табылады.
Қиындықтар мен сақталуы өңдеу
Жергілікті қатаң климаттық жағдайларда қарағайлардың тұқымнан өсу қиындығы (жауын-шашынның 150 мм мөлшерінде топырақ беті жазда 60°С –қа дейін жетеді) бұл бірегей табиғат байлығын деген асқан қамқорлықты қажет етеді. [1].
Ескерту өңдеу
- ↑ 1. Павлодар облысының мұрағаттық қызметі. Айтулы даталар күнтізбесі (қолжетпейтін сілтеме)
Әдибиет өңдеу
Павлодар. Павлодарская область. Энциклопедия, Павлодар., 2003; Казахстан, А-А., 1969 (Павлодарское Прииртышье)