Парсы шығанағы

Парсы шығанағы (خلیج همیشه فارس) — Оңтүстік-батыс Азия жағалауында. Ормуз бұғазы, Оман шығанағы арқылы Арабия теңізіне шығады.

Парсы шығанағы
Ғарыштан көрінісі
Сипаттамасы
Ауданы	239 000 км²
Көлемі	9100 км³
Жағалау сызығының ұзындығы	≈5 500 км
Тереңдігі	102 м
Орташа тереңдігі	36 м
Суды жинау ауданы	≈1 400 000 км²
Орналасуы
26°54′17″ с. е. 51°32′51″ ш. б.26.90472° с. е. 51.54750° ш. б. / 26.90472; 51.54750
Елдер	Иран  Ирак  Кувейт  Сауд Арабиясы  Катар  Бахрейн  БАӘ  Оман
Парсы шығанағы
Парсы шығанағы Ортаққорда

Парсы шығанағы картасы. Оман бұғазы Араб теңізіне тіреледі. Анығырақ Таяу Шығыс үлкен картасы.

Аумағы 240 мың км². Оңтүстік-шығыстан солтүстік-батысқа қарай 926 километрге созылған, ені 180 – 320 км. Көпшілік бөлігінде тереңдігі 50 м-ге жетпейді, ең терең жері 115 м. Тау алды тектоникалық иінінде жайласқан. Жағалауларына жақын жатқан аралдар (Бахрейн, т.б.) көп, оңтүстік бөлігінде маржан рифтері таралған. Субтропиктік ендіктердегі орнына және қатты қызатын құрлықтың әсеріне байланысты суының температурасырасы мен тұздығы жоғары. Судың беткі қабатындағы температура шілдеде 350С-қа дейін жоғарылайды. Бұл дүниежүзілік мұхит бойынша ең жоғары темпертура. Тұздығы 37 – 39‰. Шығанақтың түбінде және оған іргелес аудандарда мұнайдың дүние жүзі бойынша орасан зор қоры шоғырланған. Ол Парсы шығанағының мұнайлы-газды алабын құрайды. Балық аулау, меруерт жинау дамыған. Кеме қатынасы үшін маңызы зор. Басты порттары: Басра (Ирак), Абадан, Бендер-Шахнур (Иран), Әл-Кувейт (Кувейт), Рас-Паннура (Сауд Арабиясы), Манама (Бахрейн), Умм-Саид (Катар).

Бубай мұражайындағы Парсы шығанағының тарихи картасында Парсы сөзі алынып тасталған.

Амстердам университетiндегi 1689-жылғы әлем картасында бейнеленген Парсы шығанағы. Тарихи карталардың бiр үлгiсi.

Тағы да

• Парсы шығанағы араб мемлекеттерінің әріптестік кеңесі