Пернебай Дүйсенбин

Пернебай Дүйсенбин 1943 жылы 13 қазанда Жамбыл облысы, Сарысу ауданы, Жайылма ауылында туған. 1960 жылы мектеп бітірісімен еңбекке араласып,совхозда құрылысшы болды. Ол мектепте оқып жүрген жылдары тырнақалды туындыларын-өлеңдерін, әңгімелерін аудандық, облыстық газеттерде жариялады. 1958 жылы оның салған суреттері Москвадан шығатын «Пионерская правда», Алматыдан шығатын «Дружные ребята» газеттерінде жарияланып, көпке танылды. Оның 1995 жылы Жеңістің 50 жылдық мерейлі мерекесіне орай салған «Қос Қыран. Бауыржан мен Панфилов» картинасы Жуалы ауданындағы Б.Момышұлы мұражайына қойылған.

П.Дүйсенбин 1962 жылы әл – Фараби (бұрынғы Киров) атындағы ҚазМУ-дың филология факультетіне түсті. 1964-1967 жылдары Украинада әскери борышын өтеді. 1967-1969 жылдары университетке қайта оралып, журналистика факультетін бітірді. Университетте оқып жүрген жылдары оның қазақ өнері, бейнелеу өнері, әлемдік деңгейдегі ұлы тұлғалардың еңбектері туралы көптеген мақалалары мен эсселері,танымдық, публицистикалық туындылары республикалық басылымдарда молынан жарияланды. Олардың қатарында Леонардо да Винчи, Сикейрос, Рылов, Коненков, Сарьян, Левитан, Орал Таңсықбаев, Шара Жиенқұлова, Айша Ғалымбаева, т.б. болды.

Ол 1969 жылы туған ауылы Жайылмаға оралып, Ленин атындағы орта мектепке жұмысқа орналасты. 1969-1973 жылдары қазақ тілі мен әдебиеті, сурет пәндерінің мұғалімі болды. 1973-1987 жылдары мектеп директорының орынбасары, 1987-1993 жылдары мектеп директоры болды. 1993-1997 жылдары мектеп психологы болып жұмыс істеді. Жазушы 1997-1998 жылдары газет тілшісі, 1998-2004 жылдары «Қаратау кеншісі – Горняк Каратау» газетінің редакторы және ақпарат бюросының бастығы, 2004-2007 жылдары Сарысу аудандық мәслихатының тексеру комиссиясының төрағасы қызметін атқарды.

П.Дүйсенбиннің1979 жылы «Жұлдыздар неге жылайды?» деген лирикалық повесі «Жалын» журналында жарияланды. 1990 жылы КСРО, 1994 жылдан Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі. «Жұмбақ жұлдыз», «Кішкентай генералдар», «Ән салыңызшы, Әке», «Елгезек ертегілер елінде», «Тектінің тұяғы еді» атты кітаптардың авторы. 2003 жылы тарихи – танымдық «Шежірелі Сарысу», 2007 жылы «Үркердей болып көшкен жұрт...», 2008 жылы «Сарысунама» атты тарихи-деректік томдарын шығарды. Ол Қазақ КСР Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі мемлекеттік комитеті, Қазақстан Жазушылар одағы, Қазақстан ЛКЖО ОК мен республикалық «Жалын» баспасы бірлесіп өткізген жабық бәйгесінің 1979,1980,1981,1986 жылдардағы лауреаты. 1994 жылғы республикалық «Балауса» баспасының, 1996 жылғы «Парасат» журналының лауреаты. 2013 жылы Халықаралық «Дарабоз» бәйгесінің II жүлдесін, Жамбыл облыстық «Үздік журналист» конкурсының І жүлдесін иеленді. 2015 жылы «Есен-сау жүріңізші, асыл Ата» атты повесіне Халықаралық «Дарабоз» бәйгесінің Бас жүлдесі (Гран-при) берілді. 2013 жылы Қазақ Ұлттық кітапханасында 70 жылдық мерейтойына орай «Сан қырлы суреткер» атты арнайы көрме өткізілді. 2020 жылы Халықаралық «Алаш» сыйлығының лауреаты болды.

П.Дүйсенбин 1965 жылы «Жеңістің ХХ жылдығы» жауынгерлік мерекелік медальмен, Чехословакия армиясының «Красный вояк» жауынгерлік төсбелігісімен, ұстаздық қызметі үшін 1981 жылы Еңбек Қызыл Ту орденімен, 2001 жылы Жамбыл облысы әкімінің Құрмет грамотасымен, 2014 жылы «Мәслихаттың XX жылдығы», 2016 жылы "Тәуелсіздіктің 25 жылдығы", 2018 жылы "Астананың 20 жылдығы", "Жамбыл облысына сіңірген еңбегі үшін", "Сарысу ауданына - 90 жыл", "Жаңатас - 50 жыл", «Ерен еңбегі үшін» медалімен 2021 жылы, республикалық «Ер намысы» қоғамдық бірлестігінің «Ұлы Дала Батыры» орденімен, республикалық «Спорт жұлдыздары» журналы мен Қазақ Спорт және Туризм академиясының т.б. мерекелік медальдарымен марапатталған. 2023 жылы республикалық «Үздік.KZ» энциклопедиялық кітабының «Абырой» төсбелгісімен марапатталған.

2007 жылы тарихи-танымдық, деректік, шежірелік, әдеби «Үркердей болып көшкен жұрт» атты үлкен кітабы жарық көрді. 2008 жылы тарихи, танымдық, деректік «Сарысунама» көлемді еңбегі жарияланды. Сол жылы «Шежірелі Сарысу» деректі фильмін дайындап, оның авторы әрі продюссері болды. Сарысу ауданының гербісінің авторы. 2018 жылы Сарысу ауданының 90 жылдығына арналған деректі фильмді дайындады. Пернебай Дүйсенбин 1999-2007 жылдары Сарысу аудандық мәслихатының екі мәрте депутаты болып сайланған. Сарысу ауданының Құрметті азаматы (2001ж).

Шығармалары

1. 1978 "Жұлдыздар неге жылайды?" повесі жазылды.
2. 1978 "Аяқталмаған аңыз немесе Алдар көсе туралы хикаяның жалғасы" повесі жазылды.
3. 1978 "Сол бір ертегі..." повесі жазылды.
4. 1979 "Кішкентай генералдар повесі Қазақ ССР Баспа, полиграфия, кітап саудасы комитеті, Қазақстан ЛКЖО ОК, Қазақстан Жазушылар одағы және "Жалын" баспасы бірігіп ұйымдастырған республикалық жабық конкурста үшінші орынды иеленді.
5. 1980 «Біз, Төлепбек атай, самолет командирі және Пальма» повесі үшін жоғарыдағы аталған республикалық жабық конкурстың ынталандыру сыйлығын иеленді.
6. 1981 «Сары Сөмке және оның достары» атты ертегі-повесі жоғарыда аталған республикалық жабық конкурстың үшінші бәйгесін иеленді.
7. 1983 «Саят» атты көлемді повесі дүниеге келді.
8. 1986 «Қайсар Қара Қарындаш туралы хикая» повесть-ертегісі республикалық «Жалын» баспасы өткізген жабық конкурста екінші орынды жеңіп алды.
9. 1988 «Дәурен мен Эвриробтың бастан кешкендері» атты повесі жазылды.
10. 1994 Республикалық «Балауса» баспасы ұйымдастырған жабық конкурста «Ойынпаз ойыншықтар отауында немесе Дәуреннің ойыншықтары» повесть-ертегісі екінші орынды жеңіп алды.
11. 1999 «Ән салыңызшы, Әке» повесі жарық көрді.
12. 2013 Халықаралық "Дарабоз" бәйгесінде "Нұрстан мен Аққанаттың бастан кешкендері" атты романтикалық повесть-ертегі екінші орынды иеленді.
13. 2013 "Кәусар бұлақ" жинағының 7-томына "Дарабозда" 2-бәйге алған повесті орыс тілінде "Приключение Нурстана и Акканата" деген атпен "Чистый родник" жинағында басылды.
14. 2015 Халықаралық "Дарабоз" бәйгесінде "Есен-сау жүріңізші, Асыл ата!" повесі Бас бәйге - Гран-приді жеңіп алды. Сол жылы "Дәуір" баспасынан жеке кітап болып басылды.
15. 2016 "Зертөбе" атты повесі жарыққа шықты.
16. 2019 "Жұмбақ жұлдыз сәулесі (1-том), Бал дәуреннің бұлтсыз аспаны" (2-том) жарыққа шықты.
17. 2021 "Ей, Жезкиік, дүние-ай!" (3-том) жарияланды.
18. 2020 "Нұрстан мен Аққанаттың бастан кешкендері" ертегі кітабы шықты.
19. 2020 "Тараз мұралары" сериясымен "Алтын мүйізді киік" атты повестері мен әңгімелері жарыққа шықты. (103-том)
20. 2023 "Сұлулық сазы" (4-том) жарық көрді.

Драмасы

• 1. 1972 жылы "Алпамыс батыр" драмасы жазылды
  2. 2015 жылы "Ескендір" драмасы (Абай поэмасы) жазылып, сахналанды.
  3. 2022 жылы "Ахмет Байтұрсынов" драмасы жарияланды.

Деректік-шежірелік туындылары

1. 2003 Сарысу ауданының құрылуының 75 жылдығына орай «Шежірелі Сарысу» (592 бет) атты деректік үлкен кітабы «Сенім» баспасынан жарық көрді. Мерекелік төсбелгінің авторы болды.
2. 2007 Алматыдағы «Литер М» баспасынан тарихи, танымдық, деректік, шежірелік, әдеби «Үркердей болып көшкен жұрт» (1024 бет) атты үлкен кітабы жарық көрді.
3. 2008 Алматыдағы « Литер М» баспасынан ауданның 80 жылдығына байланысты «Сарысунама» (544 бет) атты тарихи, танымдық, деректік, суретті үлкен кітабы жарық көрді.
4. 2015 "Шеркешнама" (1216 бет) тарихи-танымдық, деректік, шежірелік том "Литера М" баспасынан жарық көрді.
5. 2019 "Жаңатас дастаны" тарихтық-танымдық кітабы шықты.
6. 2021 "Қазыналы Қаратау" тарихи-танымдық еңбегі жарық көрді.
7. 2022 "Шығырай баба, Орақ әулие" кітабы жарияланды.
8. 2022 "Сарысунама" кітабы өңделіп, қайта шығарылды.