Плектр

Плектр (ежелгі грек тілінде πλῆκτρον plēktron, πλήσσω plēssō — ұрамын) немесе медиатор — сүйектен, қаз қауырсынынан, пластмасса немесе металл тілімінен жасалынып саусаққа киілетін "тырнақ" сақина (мизраб).

Сипаттама

Плектр көмегімен музыканттар ішекті аспаптардың шектерін шымшып және тремоло әдісін қолданып лютняда, цитрада, мандолинада, домрада, кобзада, пипада, сямисэнде, лавабода; орыс ұлттық аспаптарда — балалайка-контрабаста ойнайды. Көбінесе саусақтарды ішекті шымшуда қолданылатын аспаптарда пайдаланады — мысалы, гитарада. Қазіргі кезде жиі-жиі плектрді "медиатор" деп атай бастады.

Медиатор бүкіл гитаралардың түрлерінде кең қолданылады: электр гитара, акустикалық.

Бүгінгі уақытта музыкалық аспаптардың және аксессуарлардың нарығы медиаторлардың үлкен сұрыптамасын ұсынады. Олар материалдарымен, көлеммен, пішінімен, қалыңдығымен, түсімен және кез келген графикалық безендіруімен ерекшеленеді. Медиатор әдетте ішектерге қарағанда жұмсақ материалдардан жасалады. Мысалы, металл медиаторлар ішектерді өте қатты қайрайды, сондықтан көптеген музыканттар пластмассалы медиаторларды таңдайды.

Плектрдің рөлін тербелістерді туындайтын кез келген зат атқаруы мүмкін, ол оның материалына, көлеміне, қалындығына тәуелді емес. Брайан Мэй (Queen) және Билли Гиббонс (ZZ Top) гитарада ойнау үшін тиындарды пайдаланған.

Материалдар

Гитара медиаторлары жасалынатын материалдар:

капролон;
тасбақа этролы;
жұмсақ капрон;
таза тері.

Ойнау техникасы

Жалпы іс жүзінде екі ойнау тәсілін атауға болады.

плектрмен тек бір бағытта ұру;
плектрмен біресе жоғары, біресе төмен ұру, әдетте оны "штрих" деп атайды.

Бірінші әдіс бірқалыпты және анық дыбысты алуға, ал екіншісі жылдам ойнауға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, қазіргі заманғы музыка әлемінде pick scratch деген ойнау техникасы көп таралған. Бұл — өрескел дыбысты беретін, ішектің бойымен медиатормен жылжу әдісі.

Қызықты деректер

2009 жылы Канаданың тиын сарайы 30 мың тиын - медиаторларды шығарған.