Поляк социалистік партиясы
Поляк социалистік партиясы (пол. Polska Partia Socjalistyczna, PPS) - 1893 жылы Польшада құрылған социализм идеологиясын ұстанған партия.
Партияның құрылуы
өңдеуПоляк социалистік партиясы 1893 жылы негізі қаланды. 1919 жылға дейін негізінен Поляк корольдығы территориясында жұмыс жүргізді. Партияны съездер аралығында Орта жұмысшы комитеті – Ю. Пилсудский тағы басқа басқарды. 1900 жылы Поляк социалистік партиясынан Поляк социалистік партиясы – «Пролетариат» деген атпен қимыл жасаған топ бөлініп шықты.
Революциялар жылдарында
өңдеу1905 жылы маусымнан партия басшылығы 1905 – 07 жылдардағы Революцияға белсене қатысқан солшылдар (М. Белецкий, Г. Валецкий, Ф. Кон тағы басқа) қолына көшті. Поляк социалистік партиясының көпшілігі [Поляк социалистік солшыл партиясы деген атпен белгілі] революциялық және интернационалдық бағытқа көшті, ал 1918 жылы Поляк және Литва корольдығы социал-демократиясымен бірігіп, Польша Коммунистік партиясын құрды. Ю. Пилсудскийді жақтаушылар партия ішіндегі Поляк социалистік партиясы – «революциялық фракциясын» (1909 жылдан Поляк социалистік партиясы деп аталады) құрды. 1918 жылы Поляк социалистік партиясы тәуелсіз буржуазиялық поляк мемлекетін құруға қатысты және буржуазиялық помещиктің Польшаның Кеңестік Ресейге қарсы интервенциясына қарсылық көрсетпеді.
Соғыс кезіндегі және соғыстан кейінгі кезеңі
өңдеу1941 жылы Поляк социалистік партиясының сол қанаты «Поляк социалистері» атты ұйым құрды, ол 1943 жылы Поляк социалистерінің жұмысшы партиясына айналды. Поляк социалистерінің жұмысшы партиясы халықтық Польша құру программасын қабылдап, Крайова Рада Народованы, кейіннен Поляк ұлт-азаттық комитетін құруға қатысты, фашист басқыншыларына қарсы қарулы күрес жүргізді.
Польша фашист басқыншаларының азат етілгеннен кейін, оқшылдардың антисоветтік, антикоммунистік көзқарастарынан арылған жаңа Поляк социалистік партиясы құрылды (басшылары Э. Осубка-Моравский, Ю. Циранкевич тағы басқа) . 1948 жылы желтоқсанда Поляк социалистік партиясы мен Поляк жұмысшы партиясымарксизм-денинизм негізінде Поляк бірікен жұмысшы партиясын құрды.