Резонер

Резонер(франц.raisonneur-ой толқынына салу) - антикалық драмада, комедияда, ежелгі романда оқиғаның дамуына пәлендей қатысы бола қоймайтын, алайда өтіп бара жатқан оқиғаға, оған араласқан кейіпкерлерге, сол ортаға автордың көзқарасын, пікірін білдіретін кейіпкер. Қайта өрлеу дәуіріндегі, орта ғасырдағы және классикалық театрларда қойылатын спектакльдерде жиі көрініс береді. Ағартушылық әдебиетте, сондай-ақ драмалық шығармаларда автордың ғибраттылық ой-ниетін білдіруші, жеткізуші ретінде де жақсы көрінді. (Ричардсон, Руссо романдары, Мур, дидро және басқалары). Мұндай кейіпкерлерді жазушы өзінің ой-пікірін неғұрлым айқынырақ, толығырақ аңғарту үшін алып, соның айтқан сөздері, орынды ескертулері арқылы оқиға барысының, негізгі кейіпкердің іс-әрекетінің дәлдігін арттыра түсуді мақсат еткен. Мысалы, Фонвизиннің "Тоғышар" атты комедиясындағы Стародумның бейнесі осы мақсатта сомдалған. Ал қазіргі әдебиеттегі, драматургиядағы кейбір түсінік бойынша Резонер көбінесе жағымсыз мағынаға ие болып жүр. Ол шығармадағы оқиғадан тыс, ондағы іс-әрекетке ешқандай қатысы жоқ, тек автордың ойын белгілі бір жүйеде ғана айтып, оқушыға туралап жеткізу үшін ғана алынған, өзіндік сипат-белгілері мардымсыз кейіпкер деген ұғымды білдіреді.