Рембрандт
Рембрандт Харменсзун ван Рийн (нидер. Rembrandt Harmenszoon van Rijn [ˈrɛmbrɑnt ˈɦɑrmə(n)soːn vɑn ˈrɛin]; 15 шілде 1606 — 4 қазан 1669) — Голландия суретшісі әрі гравері. Ол Еуропа өнер тарихынадағы және голландия тарихындағы аса ірі тұлға, суретші және басылымшы болып саналады. Рембрандттың өнерге қосқан үлесі тарихта Голландия Алтын Дәуірі деген атпен белгілі болған тұспен сәйкес келеді.
Рембрандт | |
нидер. Rembrandt Harmenszoon van Rijn | |
Рембрандттың автопортреті (1661). | |
Туған кездегі есімі |
Рембрандт Харменсзун ван Рийн (Rembrandt Harmenszoon van Rijn) |
---|---|
Туған күні | |
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Азаматтығы | |
Жанры | |
Өнер ағымы | |
Атақты қолөнерлері |
Danaë, 1636 |
Рембрандт жастайынан портрет суретшісі болып, табысқа ерте қолы жеткенімен, оның кейінгі өмірі трагедия мен кедейлік зардабына толы болды. Дегенмен, оның қолынан шыққан суреттер көпшіліктің назарынан түспей, оның суретші деген атағын көзі тірісінде жерге түсірмеген. Сондықтан да, жиырма жылдай бойы Голландияның түгелге жуық суретшілері одан дәріс алған. Рембрандттың аса көрнекті туындыларының санатында оның өз замандастарының портреттері, автопортреттері және библияға салынған безендіру суреттері жатады. Өз өмірін аса таза да шынайы қарапайымдылықпен көрсете білген автопортреттері ерекше әрі мағыналы.
Қысқаша өмірбаяны
өңдеуРембрандт Харменсзон ван Рийн (Rembrandt Harmenszoon van Rijn, «Харменсзон ұлы») 1606 жылдың 15 шілдесінде Нидерландның Лейден қаласында, табысты жанұяда тоғызыншы болып дүниеге келген. Әкесі Хармен Герритсзон ван Рийн (Gerritszoon van Rijn ) диірменші болса, шешесі Нийлтген Вилемсдохтер ван Зуйтбрук (Neeltgen Willemsdochter van Zuytbrouck ) наубайшының қызы болған. Балалық шағында ол Лейден Унивеситеті жанындағы латын мектебіне барғанымен, сурет өнеріне қызығушылығы басым болып, ол Лейден тарихи суретшісі Йакоб ван Суаненбургқа шәкірттікке жазылады. 1629 жылы Рембрандт Оран ханзадасы Фредрик Хендриктің көмекшісі Константин Гюйгенстің (атақты голланд математигі әрі физигі Христиан Гюйгенсің әкесі) көзіне түседі. Сол арқылы Гаага сотына тапсырыстар алып, кейіннен осы таныстықтан соң. Хендрик ханзада Рембрандттың суреттерін алып тұрады.
1631 жылы Рембрандт Амстердам қаласына көшіп келеді. Сол жерде Саскиа ван Уйленберг-пен (Saskia van Uylenberg) бірге бас қосып, олардың төрт балалары болады. Өкінішке орай, олардың үшеуі ерте қайтыс болды. Саскиа өмірден өткен соң, ол өзінің көмекшісі Хендрикие Стоффелс-пен (Hendrickje Stoffels) өмір сүріп, одан Корнелия (Cornelia) есімді қызды болады. Ребмдрандт 1669 жылдың 4-қазанында, Амстердамда қайтыс болды.
Атақты суреттері
өңдеуРембрандттың қолынан екі мыңнан астам туындылар жасалған. Олардың арасынды 4 метрге дейін үлкен Түнгі Күзет Амтердамдағы Рийксмузейм-дe көрмеде тұр.
Рембрандттың шәкірттері
өңдеу- Герард Доу (Gerrit Dou) 1628—1632
- Исаак де Йодервиль (Isaac de Jouderville) 1629—1632
- Якоб де Вет (Jacob de Wet) 1631—1632
- Виллем де Портер (Willem de Poorter) 1631—1632
- Говерт Флинк (Govaert Flinck) 1633—1637
- Корнелис Браувер (Cornelis Brouwer) около 1634
- Гербрандт ван ден Экхоут (Gerbrandt van den Eeckhout) 1635—1641
- Лендерт ван Бейрен (Leendert van Beyeren) 1636—1642
- Фердинанд Боль (Ferdinand Bol) 1636—1643
- Ян Викторс (Jan Victors) 1636—1640
- Якоб ван Дорстен (Jacob van Dorsten) 1640—1645
- Самюэл ван Хогстратен (Samuel van Hoogstraeten) 1640—1646
- Абрам Фернериус (Abraham Furnerius) 1640—1646
- Рейнер ван Хервен (Reynier van Gherwen) 1640—1646
- Ламберт Доомер (Lambert Doomer) 1640—1642
- Карел Фабрициус (Carel Fabritius) 1640—1644
- Бернхард Кейл (Bernhard Keil) 1641—1644
- Кристоф Паудисс (Christoph Paudiss) 1642—1644
- Иоганн Мейр (Johann Ulrich Mayr) 1642—1649
- Барент Фабрициус (Barent Fabritius) 1643—1646
- Карел ван дер Плюйм (Karel van der Pluym) 1643—1646
- Дирк Сантвоорт (Dirck Santvoort) 1647—1648
- Николас Мас (Nicolaes Maes) 1647—1651
- Хендрик Хеершоп (Hendrick Heerschop) 1649—1650
- Константин ван Ренесс (Constantijn van Renesse) 1649—1653
- Виллем Дрост (Willem Drost) 1650—1654
- Иоганн де Йонг Равен (Johannes De Jonge Raven) 1650—1651
- Абрам ван Дейк (Abraham van Dijck) 1650—1651
- Питер де Виз (Pieter de With werkz.) 1650—1651
- Хейман Дюлларт (Heyman Dullaert) 1652—1656
- Иоганн ван Глаббек (Johannes van Glabbeeck) 1652—1656
- Якоб Левек (Jacobus Levecq) 1652—1656
- Титус ван Рейн (Titus van Rijn) 1654—1657
- Иоганн Лепенюс (Johannes Leupenius) 1660—1661
- Арт де Гельдер (Aert de Gelder) 1661—1668
- Готфрид Неллер (Godfried Kneller) 1668—1669
- Антион ван Борссом (Anthonie van Borssom)
Автопортреттері
өңдеу-
Автопортрет. Қалпақпен. 1630.
-
22 жастағы Рембрандт, 1628 шамасы. Рийксмузейм
-
1632 жылы салынған автопортрет. Бұл Рембрандттың атағы тасып, осы стильдегі портреттерді көптеп салған кезі.
-
Гравер, 1634.
-
Гравер, 1639
-
16 ғасырдың кимімен салынған автопортрет, 1640
-
1655 шамасында. Вена қаласы.
-
Жобамен 1659 жылғы
-
1669, қайтыс болар жылы салынған
Басқа суреттері
өңдеу-
Түнгі Күзет, 1642
-
Ой үстіндегі философ, 1632
-
Анатомиядан сабақ, 1632
-
Йоханес Утенбогаерт (Johannes Wtenbogaert), 1633
-
Рембрандт пен Саския, 1635
-
Самсонның көзін шұқу, 1636
-
Белхазар асы, 1636-8
-
Періштенің кетуі, 1637
-
Диірмен, 1648
-
Жуынуға барған керу, 1654
-
Йан Сикс-тің (Jan Six) портреті, 1654.
-
Адасқан ұлдың оралуы, 1669 шамасы