Республикалық академиялық неміс драма театры
Республикалық академиялық неміс драма театры — 1975 жылдың 6 ақпан күні ресми ашылған алғашқы неміс театры.
| Республикалық академиялық неміс драма театры | |
|---|---|
| |
| Орналасуы |  Қазақстан
|
| Негізделгені | 1975 |
| Директоры | Наталья Дубс |
| Бас режиссёрі | Наталья Дубс |
| Марапаттары | * "Әлеуметтік маңызы зор тақырыпты тереңінен игергені үшін" арнайы сыйлығы,
|
Тарихы
1974 жылдың 2 шілдесінде Кеңес Одағы Коммунистік Партиясы орталық комитетінің «КСРО халқы арасында неміс ұлтының жұмысын жақсарту туралы» шешімі қабылданды. 1975 жылдың 6 ақпанында Қазақ ССР Мәдениет министрлігінің бұйрығымен қазақ жеріндегі алғашқы неміс театрының іргесі қаланды. Бес жылдан кейін Мәскеу қаласындағы Кіші театрдың М. Щепкин атындағы мектеп-студиясының 29 жас түлегі Теміртау қаласына келіп, шығармашылық тобын құрады. Театр 1980 жылдың 26 желтоқсанында неміс жазушысы Александр Райменгтің "Алғашқылар" ("Первые") пьесасымен ашылды. Пьесада неміс ұлтының қазақ жеріне көшіп келгендегі алғашқы күндері, қазақ халқымен қарым-қатынасы көрсетілді. Театр репертуарынан орыс, неміс классиктерінің шығармалары орын алды. Сол кездегі неміс, орыс ақын-жазушылары мен драматургтары театрдың көркеюіне сүбелі үлес қосты. 1987 жылы бас режиссер болып қызметке келген Болат Атабаев Германия Федеративтік Республикасына байланыс орнатып, театр труппасының кадр мәселесін шешті. Осыдан кейін ансамбль біліктілік деңгейін көтеру үшін Ульм және Мюнхен қалаларына шақырту алды.
Қойылымдар
Алғашқыда театрдың репертуарына неміс авторлардың пьесалары енді — А. Закстың «Свой очаг», П. Варкентиннің «Народные гулянья», И. Лангеманның «Как часто в кругу друзей», К. Шиффнердің «Баллада о матери», К. Эрлихтің «Отзвуки тех лет», В. Гейнцтің «На волнах столетий», «Люди и судьбы», «Годы надежд», «Мы — не пыль на ветру» қойылымдары. Қоюшы-режиссерлері Б. Атабаев, А. Гаан, Д. Вардетский, Э. Шмидт, А. Осипенко, О. Белов, Г. Клейманн, В. Михаэлис болды. Актерлік құрамында П. Варкентин, В. Больц, Д. Шварцкопф, Э. Шварцкопф, В. Брестель, П. Цахариас, Л. Иммель, Л. Гензе, еңбек сіңірген артистері К. Шмеер М. Альберт жұмыс істеді.
Неміс драма театры (DTA) кеңінен танылып, гастрольдік сапарларға шыға бастады. Уақыт өткен сайын, театр труппасының құрамы толығып, Теміртаудағы шағын ғимарат оларға тарлық етті. 1989 жылы театр Алматы қаласына көшірілді. Осы кезде республикадағы неміс халқының тарихи Отанына көшу науқаны жүріп жатты. 1993 жылы Германияға театрдың соңғы әртісі көшіп кетіп, театрда Лидия Ганн ғана қалды. Театрдың актерлер тобын толықтыру мақсатында Т. Жүргенов атындағы Ұлттық өнер академиясының құрамында Неміс театр өнерінің академиясы ашылды, театр труппасы өзге ұлт өкілдерінің азаматтарымен толыға бастады. Бұл театр бағыты мен болмысына үлкен өзгерістер енгізді. Неміс драма театры (DTA) тәжірибелер пен пікірталастар орнына айналды.
Өзге мемлекеттерден режиссерлер шақырылып, олар өз кезегінде театрдың дамуына ат салысты. Театр репертуарынан жаңа шығармалар орын алды:атап айтқанда, Джеффри Черч (Англия) «Макбет», Фредерике Фельбек (Герма-ния) «Немецкий как иностранный» (Арна Арлейдің (Литва) пье-сасы), Кристоф Фетрие (Франция) «Миры в переходах» (Джеймс Джойстың «Уилисс» романы), Катарина Шмеер (Германия) «Дай жару», Х. Ганым (Германия) «Войцек» (Г. Бюхнер пьесасы), Ирина Симонова (Қазақстан) «Девушка и Смерть» (М.Горький шығармасының желісімен жазылған А.Курелланың ересектерге арналған ертегісі) қойылымдары көрермендердің назарына ұсынылды.
Театр репертуарында «Оскар и Розовая Дама» (авт. Э. Э. Шмитт, реж. Игорь Гонопольский), «Дон Жуан приходит с войны» (авт. Э. фон Хорват, реж. Борис Преображенский), «Счастливый Ганс» (авт. М. Бартенев, реж. Дмитрий Скирта), «По одежке протянешь ножки» (авт. Х. Бергер, реж. Андрей Во-ронин), «Свобода» (авт. С. Мрожек, реж. Ирины Симонова) т.с.с. отандық және шетелдік режиссерлердің қойылымдары бар. Қазіргі таңда республикалық неміс драма театры түрлі тәжірибелердің арқасында неміс халқының мәдени мұрасын сақтауды көздейді. Жыл сайын театр репертуары жаңартылып, оған өзге елдердің сазгерлері мен режиссерлері тартылады. Театр қойылымдары орыс және неміс тілдерінде жүргізіледі. Неміс тілін меңгермеген көрермендерге неміс тілінен орыс тіліне тікелей синхронды аударма ұсынылады.
2000 жылы театр гастрльдік сапарымен Германия мен Швейцарияға барып В. Сорокинның «Очередь атты» қойылымын көрсетті.
Неміс театрының сахнасында тәуелсіз жобалардың бірнешеуі жарық көрді — Дарио Фоның «Женщина одного дома» атты моноспектакль актриса Ирка Абдульманованың ойнаумен 2000 жылы қойылды, режиссер Петер Тодоровтың (Польша) «Снег» атты спектакілінде Наталья Дубс қатысты. Ағылшын режиссері Джеффри Черч У.Шекспирдің «Макбетін» қойды. Соңғы спектакльдің стилін европалық және қазақ театрына лайықты тәсілдері шеберлікпен құрастырылған.
2004 жылы режиссер Болат Атабаев «Алматыдағы леди Мильфорд» қойылымда Германияға көшкен оралмандардың қиын тағдыры суреттеледі.
Аталған қойылымдардан тыс 2006 жылы театр М. Горькийдің «Девушка и смерть», Г. Бюхнердің «Войцек», А. Володинның «Деректив каменного века», Р. Шиммельпфеннингтің «Рыба за рыбу» атты қойылымдарды көрермендерге тарту етті.
2006 жылы Неміс драма театры Мюльхем қаласында (Германия) «Жібек жолы» атты халықаралық фестивальге барып қайтты.
Жетістіктері
- 2008 жылы өнер ордасы Челябі қаласында өткен "Камерата-08" фестиваліне қатысып, Болат Атабаевтың "Алматыдан келген леди Мильфорд" қойылымын сахналап "Әлеуметтік маңызы зор тақырыпты тереңінен игергені үшін" арнайы сыйлығын жеңіп алды.
- 2009 жылы "Германиядағы Қазақстан жылдары" аясында қалаларды гастрольдік сапармен аралады. Сондай-ақ, "Қыз бен өлім" қойылымы сыншылар тарапынан оң бағаға ие болды.
- 2010 жылы Таразда өткен ХVIII республикалық театр фестивалінде "Қалдырма мені" атты спектакльді сахналады. Ұлы Отан соғысының 65 жылдығы мен Бауыржан Момышұлының 100 жылдығына арналған шарада "Ең үздік актерлік ансамбль" дипломымен марапатталды.
- 2011 жылы Астана қаласында өткен Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған республикалық ұлттық театрлар фестивалінде "Бостандық" спектаклін сахналап "Үздік режиссерлік шешім" дипломымен марапатталды.
Актерлері
Бүгінгі таңда театрдың директоры әрі бас режиссері – Наталья Дубс. Бас әртістер – "Сахнагер" ұлттық театр жүлдесінің лауреаты Ирка Абдулманова, актриса Светлана Скобина, Юлия Тейфель, Оксана Тяменко, Александр Дар, Тимур Бонданк және т.б.[1]
Галерея
Дереккөздер
- ↑ Қазақстанның мәдени ошақтары. Культурные центры Казахстана: Фотоальбом. – Алматы:«АСА» Баспа үйі» ЖШС, 2012. – 288 б. (қазақ, орыс, тілдерінде) ISBN 978-601-80325-0-9