Рудник (тау)

Рудник (серб. Рудник) — орталық Сербиядағы тау, Горни-Милановац қаласының маңында орналасған. Өз атауын пайдалы қазбалары мен табиғи байлықтары, ең бастысы кендері үшін алған. Ең биік шыңы Цвиич атауына ие, сербтік биолог және геолог Йован Цвиичқа арнап қойылған, биіктігі 1132 метр. Сонымен қатар бірнеше 1000 метрге жетерлік шыңдары да бар. Қылқанжапырақты ағаштары етегін жабуда. Ең маңыздысы емен ағаштары.

Тарихы

Беловодье тауындағы археологиялық қазбалар Рудник тауының ең көне екенін дәлелдейді. Ол жерде алғаш жоғары температурада мысты балқыту технологиялары қолданылған. Ғылыми дәлелденген фактілер бұны б.з.б. 5000 жылдары бастаған. Осы жерге римдіктердің келуіне дейін, облыс иллирийцтар, фракийцтер, кейінірек кельттер қоныстанған. Алғашқы сербтік кириллицамен жазылған динар рудник жартасының арасынан табылған. XIV ғасырда өңірді сакстар жаулап бастайды. Ерекше маңыздылықты Рудник 1441 жылы алады, ол кезде Осман империясы Ново-Брдоны басып алған болатын. Рудникті минералған бай қоры сербтер үшін табыс көзі болып келді. Рудниктегі падалы қазбаларды өңдеуден бөлек етектерінде халық саны өсе бастаған. Сонымен Рудник дамыды.

Қоршаған өзендер

Рудник өзендерді бассейндерге бөледі, мысалы Моравы, Колубары және т.б. Солтүстік бөлігінде Ясеница қоршаған - ол Моравы оң ағысы, ал батыста деспотовицаның ағыстары, солтүстігі Батыс Моравалар, оңтүстігі Гружа өзенінің бастауы. Сондай - ақ, Златарица және Сребреница, Брезовица, Ясеница өзендері де бастау алған. Сол себепті Рудник алып өзендердің көзі болып табылады. 

Туризм

Тек қылқанжапырақты қабаттың арқасында жәнеде адам қолы тимегендіктен Рудник тауы отбасының денсаулығы, тынығуы үшін таптырмас жер. Ерекше климат жағдайларына және ешбір қонақ үй және т.б. болмағандықтан 1922 жылы бұл тау ресми түрде жабайы деп аталған. Маңындағы елді мекендер мен тау асфальтті жолмен байланысқан, бөктерінде өсімдік қабаттары көп және қыдырғанға немесе серуенге өте пайдалы. Туристтер Цвиич шыңына, Островица вулканына шыға алады. Ол жерде Джерин Градтың қалдықтары бар, аңыз бойынша сонда Ирина Кантакузина қайтыс болған. Рудник тауында Рим уақытынан қалған неше түрлі шахталар және орындар қалған. Туристтер Опленац ғибадатханасына кіріп шығуына болады. Оңтүстік - Шығыста Ұлы Штурац қорығы орналақан.

Негізгі шыңдары

Островица шыңы, 758 м

• Цвиича шыңы (бұрын — Ұлы Штурац) — 1132 м;
• Шағын Штурац (бұрын — Орташа Штурац) — 1113 (1115?) м;
• Дұға (Белое поле) — 1096 (1098?) м;
• Банетов шыңы — 1089 м;
• Прлински шыңы (бұрын — Шағын Штурац) — 1058 (1056?) м;
• Пальевине — 1052 (1062?) м;
• Марьанац — 1028 м;
• Увлака — 958 м;
• Явор — 927 м;
• Курьяк — 924 м;
• Суви грмови — 920 м;
• Үлкен лаз — 909 м;
• Градина — 830 м;
• Островица — 758 м.