Сайлаушылар тізімі

Сайлаушылар тізімі

Сайлаушылар тізімдері және оларды жасау тәртібі

Президентті, Парламент Мәжілісі мен мәслихаттарының депутаттарын, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшелерін сайлаған кезде белсенді сайлау құқығы бар — Қазақстан Республикасы азаматтарының тізімі жасалады. Сенат депутаттарын сайлаған кезде облыс (республикалық маңызы бар қала) мәслихаттары депутаттарының (таңдаушыларының) тізімі жасалады. Сайлаушылардың тізімін жергілікті аткарушы органдар — әкімдіктер жасайды. Нақтылы сайлау учаскесінде азаматты сайлаушы ретінде тізімге енгізу үшін белгілі бір аумақта тұрғылықты тіркеуден өткізу керек (немесе белгілі бір мекені бойынша тіркеу керек). Егер азаматтың ресми тіркеуі жок болса, осыған сәйкес ол сайлаушылар тізіміне енгізілмейді. Азамат (таңдаушы) тек бір ғана сайлаушылар тізіміне ене алады. Әрбір сайлаушы сайлау жарияланған немесе тағайындалған кезден бастап жергілікті аткарушы органда сайлаушы ретінде тіркелуге құқылы. Егер азамат сайлаушылардың тізімдерін көпшілікке танысу үшін жария еткен сәттен бастап сайлау өтетін күн аралығында өзінің дауыс беретін мекен-жайын ауыстыратын болса, онда учаскелік комиссия сайлаушының өтініші бойынша және оның жеке басын куәландыратын құжаттарын көрсетуі аркылы сайлаушыға куәлік береді. Дауыс берілетін күні осы куәлікке сәйкес сайлау комиссиясы сайлаушыны оның келген мекен-жайы бойынша сайлаушылар тізіміне енгізеді. Сонымен бірге есте ұстайтын мәселе әрбір сайлаушы дауыс беруге он бес күн қалғанда учаскелік сайлау комиссиясынан өзінің тізімге енгізілгендігін немесе өзі туралы мәліметтерде қателіктер бар-жоқтығын білу мақсатында сайлаушылар тізімімен танысуға құқылы. Егер сайлаушы аталған тізімнен өзін таба алмаса немесе деректердің дұрыс енгізілмегендігін тапса, онда ол сол учаскеге өзінің тұрғылықты жерін куәландыратын үй кітапшасын көрсете отырып шағымдануға құқылы. Егер учаскелік комиссия сайлаушының талабын қанағаттандырудан бас тартса, онда ол сотқа өтініш бере алады. Мүндай шағым арыз келіп түскен күні қаралады. Сот шешімін сайлау комиссиясы дереу орындайды.