Сал ағызу [1] — ағаштардың қалқымалығын пайдаланып, оларды көлік құралдарына тиемей тасымалдау. Кей жағдайда сал ағызуды тіркемелеп сүйреу қолданады. Сал ағызу тізбекті сал ағызу, бөренені жеке дара ағызу, байланыстыра ағаш ағызу және кемемен ағаш тасымалдау болып бөлінеді.

Сал ағызу кезінде, жағалауға, тастарға және бір-біріне соғылуы салдарынан бөренелердің сыдырылған қабықтары, сынған бұтақтары су түбіне шөгеді. Іске жарамды ағаштардың да 10 %- на дейін суға шөгеді. Шөккен ағаштар, бөлінген шырыш, зиянды қоспалар біртіндеп ыдырау барысында судағы оттекті жұтып, фенолдар мен өзге де зиянды заттар бөліп шығару арқылы су көздерін уландырады. Өзен жағалауларындағы сал ағызуға кедергі келтіретін қалың бұталарды шауып тастағанда, өзен аңғарының мүжілуі күшейеді, ал ол өз кезегінде арнаны шөгіндіге толтырады.

Сал ағызу, әсіресе балық шаруашылығына үлкен зиян келтіреді. Бөренелердің қозғалуы кезінде балықтар жарақат алады, уылдырық шашатын алқаптар бұзылады, улану әсерінен уылдырық пен жемдік ағзалар қырылады. Өзен алаптарындағы ағаш кесу өзендегі температуралық және биологиялық режімді бұзады. Арналар тайызданып, суалады, сөйтіп балық шаруашылық айналымынан шығып қалады. Мұндағы шөккен ағаштардың рөлі де айтарлықтай. Сол ағызудың салдары, тіпті ол тоқтатылғаннан кейінгі көп жылдарда көрініс береді.[2]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, «Мектеп» баспасы, 2002 жыл.
  2. Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдықтары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.