Сары володушка

Ботаникалық сипаттамасы.

Сары володушка – көп жылдық, тамыры жерде көлбей өсетін, шөп тектес өсімдік.

• Сабағы түзіу, іші қуыс, сырты жылтыр, биіктігі 150 сантиметрге дейін жетеді.
• Жапырақтарының жалпы пішіні жұмыртқа тәріздес, тықыр, сабақтың төменгі жағында орналасқан жапырақтарының сағақтары қысқа, ал жоғары жағындағылары отырмалы.
• Гүлдері – сары түсті, алтыншы жылтылдайды, майда, гүл сабақтары қысқа 10 – 15 – тен жиналып, гүл жоғырын жасайды.
• Өсімдік маусым – шілде айында гүлдейді, ал жемісі шілде – тамыз айларында піседі.
• Жемістері сопақшалау болып келген, қоңыр түсті майда дәнектер.

Табиғатта таралуы.

Бұл өсімдік өзен жағаларында, қайыңды ормандарда, бұталы жерлерде өседі. Қазақстанның Алматы, Жамбыл, Талдықорған, Шығыс Қазақстан, Қарағанды облыстарының орманды жерлерінде жиі кездеседі. Дәрілік шикізат ретінде өсімдіктің жер бетіндегі бөлігін немесе шөбін пайдаланылады. Оны өсімдік жаңадан гүлдейін деген кезінде жинап, көлеңкеде кептіреді де, ағаш жәшіктерге, ол болмаса қағаз қапшықтарға салып. Қараңғы орындарда сақтайды. Егер өсімдік дұрыс жиналып, дұрыс сақталса, екі жылға дейін шипалық қасиетін жоймайды.

Химиялық құрамы.

Өсімдіктің жапырағында 400 мг/пайыз С витамині, 30 мг/ пайыз каротин болады. Сонымен қатар, оның құрамында аздаған мөлшерде сапониндер, алколоидтар, фитостериндер, флавоноид – рутин деген заттар бар.

Қолданылуы.

Халық емшілері өсімдіктің тұнбасы мен қайнатпасын іш айдайтын, өт жүргізетін және малдың жалпы күйін жақсартатын дәрі ретінде қолдаған.

Жаңадан жиналған жапырағын таңса, жазылмайтын жаралардың өзі жазылады. Өсімдіктің 20 грамын бір литр қайнап тұрған суға салып 15 -20 минут тұндырады да, бұзауларға, құлындарға күніне 3 рет 200 – 250 мл мөлшерінде азықтандырардан 30 минут бұрын береді. Қозыларға 20 – 40 миллилитрден ішкізіледі. https://halykemi.wordpress.com/about/
http://bilimtime.kz/zharatylystanu/biologiya/988-shyarmashyly-zhoba.html Мұрағатталған 30 мамырдың 2015 жылы.
http://bilimdiler.kz/bastaush/5116-darilik-osimdikter.html

Дереккөздер

Шәріпбаев Н. Малдың тыныс алу мүшелерінің ауруларын емдеу үшін қолданылатын дәрілік өсімдіктер // Сары володушка — "Қайнар", 1988. — Б. 36-37. — (Пайдалы өсімдіктерді мал дәрігерлігінде қолдану). — 5700 таралым. — ISBN 5 - 629 -00074 - 5.