Сарғаю синдромы

Сарғаю синдромы — қанда билирубин саны мөлшерден артық жиналуы салдарынан дамитын сирек кездесетін және қауіпті патология. Клиникада оны терінің, кілегейлі қабықтың, көздің ағының сарғаюы бойынша анықтайды.

Сарғаю синдромы
АХЖ-10	R17.
АХЖ-9	782.4
MedlinePlus	003243
MeSH	D007565

Сарғаюдың бірнеше түсі бар: қызылқоңыр - сары түс, ол бауырлық сарғаюға тән, лимонды -сары түс - гемолиздік процестерге тән, қүңгірт -зәйтүн түс бауыр іші және бауырдан тыс билиарлық обструкция кезінде болады.

Бауыр үсті сарғаю

Бауыр үсті сарғаюы қанда билирубин мөлшері өте көп болғанда, бауырдың оны шығару мүмкіндігі жетпегенде болады. Іс жүзіңде бұл барлық жағдайда гемолиз болып табылады, бүл кезде қанда тікелей емес билирубин мөлшері, зәрде және нәжісте уробилин мөлшері артады. Сонымен бірге ретикулоцитоз және анемия дамиды.

Бауырлық сарғаю билирубиннің ұсталуы, байланысуы және бөлінуі жеке немесе тұтас бұзылуы кезінде болады. Билирубиннің ұсталуы бұзылғанда оның плазма альбуминінен ажырауы және цитоплазмалық протеиндермен байланысуы қиындайды. Мұндай бұзылулар кейбір дәрі-дәрмектермен емдеу кезінде болатыны анықталған: мысалы гельминттерге карсы дәрілер бергенде.

Себебі

Билирубиннің байланысуының бұзылуы глюкоронилтрансферазаның жетіспеушілігі салдарынан болады. Олар туа біткен (нәресте сары ауруы, Жильбер синдромы) немесе өмірінде дамыған (гепатит, цирроз) және ол қанда билирубиннің тікелей емес бөлігі көтерілуімен сипатталады.

билирубин бөлінуінің бұзылуы қанда байланысқан билирубин деңгейін жоғарылатады және зәрде де пайда болады. Бұл бүзылыстар сан алуан болып келеді, оған бауыр жасушаларының өткізгіштігі өзгерісі, бауыр жасушаларының некрозы салдарынан өт түтүкшелерінің үзілуі, және бауыр іші өт түтүкшелерінің қою өтпен бітелуі немесе деструкциясы және қабынуы салдарынан бұзылуы жатады.

Барлық бұл бұзылулар өттің қайтадан кері синусоидтарға түсуіне әкеліп соқтырады. Сонымен бірге азды-көпті шамада өттің басқа да компоненттері іркіледі: сілтілік фосфатазаның және өт кышқылдарының жоғары деңгейін табуға болады.

Бауыр асты сарғаю

Бауыр асты сарғаюдың мәні холестаздың дамуында. Оның себептері ісіктер, конкременттер, стриктуралар. Қанда тікелей билирубин анағұрлым жоғарылайды, зәрде байланысқан билирубин пайда больш, оған қоңыр түс береді. Нәжіс түссізденеді. Қанда сілтілік фосфатаза және өт қышқылдары пайда болады (терісі қышиды).

Сыртқы сілтемелер

• Сарғаю синдромы туралы жалпы мәліметтер Мұрағатталған 23 мамырдың 2021 жылы.