Сауын айту

Сауын айту. Қазақтың бұрыннан келе жатқан салты. Бір ауылда, елде үлкен ас, үлкен той болатын болса, алдын-ала (бірнеше ай, тіпті бір жыл бұрын) жан-жаққа хабар жіберіліп, адамдарды соған шақырады. «Ас», «той» сияқты үлкен жиын жасаса, малды иесі сояды да, қымызға «сауын» айтқан. «Сауынға» көптеген ыдыспен жан-жақтан қымыз әкелінеді. Жиынға қымыз әкелгендердің ыдысына сойылған малдың жілік- терін салып жіберу ырымы болған. Бұл сауын айту делінеді. Бұған әр жүз, әр ру мұндай асқа не тойға қымызын, той малын ала келіп, батыр, балуан, ақын, әнші, күйшілерімен өнер көрсетеді және бәйгеге жүйрік аттарын қосып, астың, тойдың жақсы өтуіне жан-жақты қолдау көрсетеді. бұл туралы қазақта: "Той десе қу бас домалайды" — деген мақал бар. Жиынға қымыз әкелгендердің ыдысына сойылған малдың жіліктерін салып жібереді. егер Ас беріліп жатқан болса Жілік алып қашу болады. Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» кітабында: «Мырза өз әкесі Өсекеңе ас берем деп, Көкшетауға сауын айтып, елді жиды ғой» деген сөздер бар.