Сауытты жұмсақденелілер

Сауытты моллюскілер (Loricata, Polyplacophora) - хитондар теңіз түбінде тіршілік ететін омыртқасыз жануарлардың бір класы.

Хитон

Құрылысы

Дене пішіні сопақша не құрт тәрізді, ұзындығы 0,5-33 см, бас, кеуде, аяқ бөлімдері айқын байқалады. Аяғымен су түбіндегі тас т.б. затқа жабысып тұрады. Денесінің арқа жағы сауытпен қапталған, ал сауыты тұтас біткен 8 қалқаншадан құрылған. Желбезегі бауыр жағындағы мантия қуысында орналасқан. Ас қорыту жүйесі жұтқыншақ, ішек қарын және қантты без деп аталатын екі безден тұрады. Жүрегі екі жүрекше және бір қарыншадан; нерв жүйесі 4 түйіннен және жұтқыншақ маңындағы сақинадан құралған. Көптеген түрі дара жынысты, метаморфоза арқылы дамиды, баяу қозғалатын ересектеріне қарағанда личинкалары едәуір жылдамырақ жүзеді. Сауытты моллюскілердің қорегі-су түбіндегі тасқа жабысқан балдырлар, детрит.

Таралған жерлері

Барлық теңіздерде таралған бір мыңдай түрі бар. Қиыр Шығыс теңіздерінде түрі көбірек, Каспий, Азов, Арал теңіздерінде жоқ. Кейбір түрін, мысалы криптохитонды Тынық мұхит жағалауы тұрғындары тағамға пайдаланады.