Сағанатам (сағана және там) — Маңғыстау ескерткіштерінің бір түрі. Негізінен Маңғыстау түбегінде, Жем бойы мен Yстірт өңірінде жиі кездеседі.

Сипаттамасы

өңдеу

Ескерткіш шаршы үлгіде, төбесі ашық, алдыңғы және артқы қабырғалары еңселі болып келеді.

Тарихы

өңдеу

Сағанатам орта ғасырдан белгілі. 19–20 ғасырлардың бас кезінде тұрғызылған сағанатамдар салыну үлгісі жағынан 2 түрге (тұтас тұлғалы, қабырғалары пилястралармен нақышталған; төрт бұрышы монументті бағанамен көмкеріліп, бағана аралықтары ою-өрнекті порталдармен тұтастырылған) бөлінеді.

Белгілі сағанатамдар

өңдеу

Нұрмағанбеттің сағанатамы, Маңғыстаудағы Есқожаұлының (Шат бейіті), Жыңғылдыдағы Отарбайдың, Yстірттегі Жәмира бәйбішенің, Уәлі бейітінің (1920 жылы шыққан, үшеуінің де сәулетшісі — ағайынды Қосымбайұлдары), Бойшыбайдың (1916, Қайыршы ишан бейіті), Жем бойындағы Қойлыбайдың сағанатамдары, т.б.

Дереккөздер

өңдеу

[1] [2] [3]

  1. Қазақ энциклопедиясы, 7 - том
  2. Ажигали С.Е., Архитектура кочевников — феномен истории и культуры Евразии (памятники Арало-Каспийского региона), А., 2002.
  3. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8