Сварадж

Сварадж (санскрипте, сөзбе-сөз - өзін-өзі басқару) - Үндістандағы ұлт-азаттық қозғалысының бағдарламалық саяси ұраны. Ағылшын үстемдігінне қарсы, өзін-өзі басқару жолындағы күреске шақырды. 20 ғасырдың басында пайда болды және бағдарламалық талап ретінде алғаш рет 1906 жылы Үнді ұлттық конгресінің (ҮҰК) Калькуттадағы сессиясында қабылданды. ҮҰК-нің Нагпурдағы сессиясы (1920) Свараджды іске асыру үшін күресу ҮҰК қызметінің негізгі мақсаты деп санады. Ал, бірегей конгресшілдер Британ империясының көлеміне шектеулі өзін-өзін басқару, ал ҮҰК-нің радикалды қанаты Үндістанның тәуелсіздігі жолында күресуге шақырды. ҮҰК-нің Лахордағы сессиясы (1929) толық С-ды (пурна сварадж) жүзеге асыру міндетін алға қойды. Бірақ, мұны ұлт-азаттық қозғалысы оң қанатының өкілдері Үндістанның доминион статусына жету, сол қанатының өкілдері (Дж. Неру, С. Ч. Бос т.б.) Үндістанның толық тәуелсіздігі статусын қамтамасыз ету деп қарады.